Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

Hodisa 
Tavsifi 
Xatolik 
Ma’lumotni  yoki  funksionallikni  yo’qotish  kabi  muhim 
muammoni  ko’rsatadigan  voqyea.  Masalan,  biror  xizmat 
ishga tushirish paytida yuklanmasa, mazkur xatolik hodisasi 
qayd etiladi. 
Ogohlantirish 
Hodisa juda ahamiyatli bo’lmasada, kelajakda yuzaga kelishi 
mumkin bo’lgan muammolarni ko’rsatishi mumkin. Masalan, 
diskda  bo’sh  joy  kam  bo’lsa,  ogohlantirish  hodisasi  qayd 
etiladi.  Agar  ilova  biror  bir  hodisani  funksional  yoki 
ma’lumot  yo’qotmasdan  tiklay  olsa,  ogohlantirish  hodisasi 
deb tasniflash mumkin. 
Axborot 
Ilova,  drayver  yoki  xizmatning  muvaffaqiyatli  ishlashini 
tasvirlaydigan 
voqyea. 
Masalan, 
tarmoq 
drayveri 
muvaffaqiyatli yuklanganda, axborot hodisalarini qayd etadi. 
Muvaffaqiyatli 
audit 
Muvaffaqiyatli  tekshirilgan  xavfsizlikka  kirish  urinishlarini 
yozib  oladigan  hodisa.  Masalan,  foydalanuvchining  tizimga 
muvaffaqiyatli urinishi muvaffaqiyatli audit hodisasi sifatida 
qayd etiladi. 
Muvaffaqiyatsiz 
audit 
Tekshirilgan xavfsizlikka kirish urinishining muvaffaqiyatsiz 
tugaganligini  qayd  etadigan  hodisa.  Masalan,  agar 
foydalanuvchi  tarmoq  drayveriga  kirishga  harakat  qilsa  va 
muvaffaqiyatsiz  bo’lsa,  urinish  muvaffaqiyatsiz audit 
hodisasi sifatida qayd etiladi. 
Dastlab foydalanuvchilarning  tanlangan  harakatlari xavfsizlik  hodisalarini 
auditlash orqali aniqlanib,  shundan so’ng kompyuterning  xavfsizlik  jurnaliga 
joylashtirish orqali kuzatilishi mumkin. 

---

196 
 
Hodisalarni  qaydlashdagi  eslatmalar. 
Hodisalar  jurnallari  tizim  nomidan 
muhim  voqyealar  va  tizimda  ishlaydigan  dasturlarning  yozuvlarini  saqlaydi. 
Jurnalni  ro’yxatga  olish funksiyalari umumiy maqsadga ega  bo’lganligi  sababli, 
faqat kirish uchun zarur ma’lumotni qaydlash zarur bo’ladi. Umuman olganda, faqat 
apparat  yoki  dasturiy  ta’minot  muammolarini  tashxislashda  foydali  bo’lgan 
ma’lumotlarni qaydlash maqsadga muvofiq bo’ladi.  Boshqa so’z bilan aytganda, 
hodisalarni  ro’yxatga  olish  kuzatuv  vositasi  sifatida  foydalanish  uchun 
mo’ljallanmagan. 
Qayd etish uchun hodisalarni tanlash. 
Quyida hodisalarni qayd yetish foydali 
bo’lishi mumkin bo’lgan holatlarga misollar keltirilgan: 
Resurs  muammolari.
  Xotirani  ajratishda  xatolik  yuz  bergan  taqdirda 
ogohlantirish hodisasini qayd etish, kam xotirali vaziyatning sababini ko’rsatishga 
yordam beradi. 
Uskuna  bilan  bog’liq  muammolar.
  Agar  qurilma  drayveri  disk 
boshqaruvchisining  ishdan  chiqishi,  parallel  portdagi  quvvatning  uzilishi  yoki 
tarmoq, serial kartadagi ma’lumotlar xatosiga duch kelinsa, qurilma drayveri tizim 
ma’muriga  apparatdagi  muammolarni  aniqlashga  yordam  berish  uchun  mazkur 
hodisalar haqida ma’lumotni qayd etishi mumkin. 
Yomon sektorlar.
 Agar disk drayveri yomon sektorga duch kelsa, operasiyani 
qayta ko’rib chiqqandan so’ng, sektor sifamati yomonlashsada undan o’qishi yoki 
unga yozishi mumkin. Agar disk drayveri o’z ishini davom ettirsa, u 
ogohlantirish
 
hodisasini  yozishi  kerak;  aks  holda, 
xatolik
  hodisasini  qayd  qilishi  zarur bo’ladi. 
Agar fayl tizimining drayveri juda ko’p miqdordagi yomon sektorlarni aniqlasa va 
ularni  tuzatsa,  jurnallarni  ro’yxatga  olish 
ogohlantirish
  hodisalari  ma’murga 
diskning ishdan chiqishini aniqlashga yordam beradi. 
Axborot  hodisalari.
  Server  dasturi  (masalan,  ma’lumotlar  bazasi  serveri), 
foydalanuvchini  ro’yxatdan  o’tkazadi,  ma’lumotlar  bazasini  ochadi  yoki  fayl 
uzatishni  boshlaydi.  Server,  shuningdek,  xatolar  (faylga  kirish  imkoni  yo’q,  xost 
jarayoni o’chirilgan va hokazo), ma’lumotlar bazasi buzilganligi yoki fayl uzatish 

---

197 
 
muvaffaqiyatli  amalga  oshirilganligi  kabi  boshqa  hodisalarni  ham  qayd  qilishi 
mumkin. 
Hodisalarni  qaydlashdagi  amallar. 
Hodisalarni qaydlash jurnali ustida 
quyidagi amallar bajaralishi mumkin: 
-
 
zaxira nusxalash (BackupEventLog funksiyasi yordamida); 
-
 
tozalash (ClearEventLog funksiyasi yordamida); 
-
 
monitoring qilish (NotifyChangeEventLog funksiyasi yordamida); 
-
 
so’rov yuborish (boshqa dasturlar tomonidan, GetOldestEventLogRecord, 
GetNumberOfEventLogRecords funksiyalari yordamida); 
-
 
o’qish (ReadEventLog funksiyasi yordamida); 
-
 
yozish (ReportEvent funksiyasi yordamida). 
Windows XP/2000 operasion tizimlarida turli hodisalarni qaydlash jurnalida 
turli akkauntlar uchun berilgan imtiyozlar quyida keltirilgan (11-jadval). 
11-jadval 
Windows XP/2000 operasion tizimida hodisa jurnaliga bo’lgan imtiyozlar