Республикаи ӯзбекистон вазорати таълими олӣ ва миёнаи махсус донишгоҳи давлатии фарғона

Ионганн Волpфганг Гёте (1749-1832). Франкфурт шаҳрида юрист оиласида, туғилди. Лайкуна университетида (график) ўқибғ юрганда биринчи шеoрларини ёзади. Унинг дунёқарашига Спиноза фалсафаси «Поэтика» таoсир катта бўлади. Студентлик йиллари Ганpенинг «Муҳаммаднинг ҳаёти» китобидан руҳланиб Муҳаммад ҳақида драма ёзмоқчи бўлади (парчалар).
Ўз ҳаёти давомида 1600 га яқин шеoр ёзади. Жуда кўпчилиги халқ қўшиқларига айланади. «Гец фон Берлихинген» (1773) Гётенинг номи бутун Германияга машҳур қилади. Драма XVI аср воқеаларига мурожааат қилинади. Бош қаҳрамони Гец рицорь. У халқ орасида жуда машҳур. Исёнкор шахс тақдири уни жуда қизиқтиради. Асар унинг Шекспир билан жуда қизиққан даврда яратилди. (Хроникалар руҳида)
Асар классицизм театридан бутунлай фарқ қилади.
1774 йили «Ёш Вертернинг изтироблари « романини ёзди.
«Фауст» фожиаси. Бу асар устида Гете 60 йил давомида ишлади. «Фауст»ни ёзиш нияти унда студентлик йилларидан бошланган эди.
Афсунгар доктор Фауст ҳақидаги афсоналар XVI асрда пайдо бўлган. 1592 йил. Кристофер Марло «Доктор Фаустнинг фожиявий тарихи» саҳна асарини яратди. XVII-XVIII асарда табиат сирларини ўзлаштирган доктор ҳақида Германияда турли китоблар босилиб чиққан.
2
Ёдда тутинг! Трагедияда бир-бирига зид бўлган икки хил кучнинг тўқнашуви тасвирланади.

1. 
   Фауст-илғор дунёқараш, ёруғлик тимсоли. Тўхтовсиз ҳаракат, яратиш, бунёдкорлик унинг асосий шиори. У илмга ташна, Инжилни таржима қилган.
   
2. 
   Мефистофель – шубҳа, инкор, вайроначилик кучларини мужассамлаштирган. У Фаустни йўлдан урмоқчи бўлади.
   

-қисмида – Мефистофель уни қадимий Юнонистонга олиб борган. Спарта маликаси, Менелайнинг хотини Елена образи.
Мавзу бўйича назорат саволлари:

1. 
   Маърифатчилик адабиёти деганда нимани тушунасиз?
   
2. 
   Англиядаги романтизмнинг асосий номоёндалари кимлар?
   
3. 
   “Робинзон Крузо” романтимида маoрифатпарварлик томойилларининг акс этирилиши.
   
4. 
   Француз маoрифатчилик адабиётининг асосий вакиллари кимлар?
   
5. 
   “Одил подшо” ғоясининг адабиётдаги талқини.
   
6. 
   “Бўрон ва тахйиқ” қандай адабий харакат эди.
   
7. 
   Шиллер ижодида исёнкор қаҳрамон .
   

АДАБИЁТЛАР:

1. 
   Қ.Азизов, О.Қаюмов. Чет эл адабиёти тарихи. Т., 1987.
   
2. 
   С.Артомонов. Заруб. Летература. XVII-XVIII,в.в, М., 1988
   
3. 
   Прблемқ просвеўения в мировой литературе. М., 1970
   
4. 
   Неустраев В., Немецская литература эпохи Просвеўения. М., 1958.
   
5. 
   Касселp Л. Гете и «Западно – восточнқй диван» М.,1974
   
6. 
   Свифт. «Гулливернинг саёҳатлари» Т, 1974.
   
7. 
   Дефо Д. «Робинзон Крузо»., Т., 1965.
   
8. 
   Гете. «Вертернинг изтироблари», Т., 1975.
   
9. 
   Гете И.В. «Фауст, Т., Адаб ва санoат нашриёти, 1972-74 й.