Республикаи ӯзбекистон вазорати таълими олӣ ва миёнаи махсус донишгоҳи давлатии фарғона

Мавзу бўйича назорат саволлари:

1. 
   Классицизм услуби деганда нимани тушинасиз?
   
2. 
   Уч бирлик қонуни нимани англатади?
   
3. 
   Лопе де Веганинг Европа адабиётидаги ўрни.
   
4. 
   Барокко оқимининг асосий белгилари ҳақида нималарни биласиз?
   
5. 
   Франциядаги классицизм адабиётининг ўзига хослиги нималарда кўринади?
   
6. 
   Молpер комедияларининг мавзулар доираси.
   

Адабиёт:

1. 
   Қ.Азизова, О.Қаюмов. Чет эл адабиёти тарихи, Т., Ўқитувчи, 1987 йил
   
2. 
   С.Артамонов. История зарубежной литературқ, XVII-XVIII в.в, М., 1988.
   
3. 
   Обломовский Д. Французкий классицизм, М., 1968
   

13-МАВЗУ: XVIII АСР АДАБИЁТИ (маърифатчилик адабиёти)
РЕЖА:

1. 
   М
   Таянч иборалар: Маoрифатчилик, Англияда маoрифатчилик; Д.Дефо; «Робинзон Крузо»; Ж.Свифт, «Гуллевернинг сайёҳатлари»; Волpтер; Бомарше; «Севилpялик сартарош»; «Бўрон ва тайзиқ»; Шиллер; Гёте; Фауст.
   аърифатчилик адабиёти ҳақида.
   
2. 
   Англия адабиёти;
   

а) Д.Дефо ижоди;
б) Ж.Свит ижоди.

3. 
   Француз маoрифатчилик адабиёти:
   

а) Волpтер ижоди;
б)Бомарше ижоди;

4. 
   Немис адабиёти:
   

а) Шиллер ижоди;
б) Гете ижоди.

Мавзуга қуйидагича муаммолар қўйилади ва ёритилади: Маoрифатпараварликнинг бош масаласи; Инглиз маoрифатчилик адабиётидаги оқимлар; Сентиментализм адабиёти ҳақида; Немис адабиётида ижтимоий ва сентиментал-психологик роман элементлари; Гётенинг «Фауст» трагедиясида эзгулик ва разолат муаммоси.




XVIII аср адабиёти Англия адабиёти.
XVIII асрга келиб Ғарб, Европа давлатлари турлича сиёсий тузимга эга эдилар. Англияда абсолютимз ўз умрини яшаб бўлди. Қироллик ҳокимяти сиёсатига таoсир ўтказмайдиган ҳокимятга айланди. (1648-49 буржуазия револцияси).
Францияда ҳали абсолютизми яшамоқда эди. Германия майда князлик, геруочликларга бўлиниб кетган эди. Италияда ҳам Германия сингари майда давлатларга бўлиниш юз берган, шимоли эса Австрия мустамлакачилиги азобларини тотрмоқда эди.
Европа илғлор кучларининг сиёсий курашлари асосан антифеодал характерда бўлгани учун , XVIII аср адабиёти ҳам асосан антифеодал ёки маoрифатчилик руҳда эди.
«Маoрифат» сўзи, кенг маoнода халқни билимли, маoрифатли қилиш маoносида қўлланса, тор маoнода буржуазиянинг феодализмига қарши кураши авж олган даврдаги ақлий ҳаракатни ифода этади.
Маoрифатпарварлар учун, ақл-идрок бош масаладир. Улар инсоннинг ақлий фаолиятига, одамийлик фазилатларига юқори боҳо берганлар. Шу билан бирга, маoрифатпарварчилик ғоясига юқори баҳо беришади. (Давлат тепасида ўқимишли, одил подшо туриши керак).
Маoрифатпарвар ёзувчилар адабиёти туғилиб келаётган янги синфнинг ғоявий кураш қуроли деб биладилар. Маoрифатпарварлар «табиий инсон ҳақидаги» концепциясини илгари сурдилар. Уларнинг фикрича инсон табиатан гўзал ва яхши хулқли, уни фақатгина ҳаёт, яшаш шароити бузади.
Джон Локк фалсафаси маoрифатчиларга катта таoсир ўтказди. Унинг «Инсон ақли ҳақида тажриба» (1690) китоби. Унинг фикрича, инсон олаётган барча билимлар ақл-идрок орқали келади.н