Республика Узбекистан

1.2. Фойдали казилмаларни галвирлаш жараёни

Ғалвирлаш жараёни бойитиш фабрикаларида кенг қўлланилади. Фойдали қазилмаларни ва махсулотларни ўлчамлари катта-кичиклигига қараб беш турга бўлинади:

1. 
   Йирик (1200 мм гача катталикдаги бўлак, элак тўқималарининг ўлчами 300дан 100 ммгача);
   
2. 
   Ўрта (300 мм гача катталикдаги бўлак, элак тўқималарининг ўлчами 60 дан 25 мм гача);
   

3. Майда (75 мм гача катталикдаги бўлак, элак тўқималарининг ўлчами 25 дан 6ммгача);
4. Майин (10 мм гача катталикдаги бўлак, элак тўқималарининг ўлчами 6 дан 0,5 мм гача);
5.Ўта майин ( элак тўқималарининг ўлчами 0,045 мм гача)
Фойдали қазилмаларни ғалвирлар ёрдамида синфларга ажратиш учун эловчи юза сифатида панжаралар ишлатилади. Ғалвирларнинг кўзғалмас ва титрама кўзғалувчан турлари мавжуд.
Қўзғалмас ғалвирлар бироз қия 30-35^о ёки 40-45^о остида ўрнатилади. Ғалвирларнинг ишчи юзалари рудаларнинг турларига караб, чўян, бронза ёки пўлат материаллар, листлардан хар-хил шаклларда штампланади.
Ғалвирлар 2 хил асосий гурухларга бўлинади.
1.Ғалвирлаш юзаси кўзғалмас (ғилдиракли, тўғри бурчакли, конусли, цилиндрик ва ёйсимон) бўлган ғалвирлар.
2.Ғалвирлаш юзаси кўзғалувчан-механиқ (айланма, жували, тебранма текисликли ва титратма) ғалвир.
Амалиётда хозир кўпинча титратма ғалвирлар кенг кулланилади. Чунки уларнинг иш унумдорлиги бошқа ғалвирларга нисбатан юкори. Ғалвирлар ишлаш принципи, тузилиши ва турларига қараб қуйидагича бўлади:

1. 
   Панжарали ғалвирлар
   
2. 
   Ёйсимон қўзғалмас ғалвирлар
   
3. 
   Қўзғалувчан конуссимон ғалвирлар
   
4. 
   Қўзғалувчан барабанли ғалвирлар.
   

Хом ашё ва бойитиладиган донадор махсулотнинг катта кичиклигига караб синфларга ажратиш - қумоқлилик таркиби дейилади. Қумоқлилик таркиби қуйидаги тахлиллар ёрдамида аниқланади.