Республика узбекистан



Download 1,12 Mb.
bet5/14
Sana08.04.2022
Hajmi1,12 Mb.
#537256
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Геомеханика амалиёт

АМАЛИЁТ ИШИ №3
Тоғ жинси минерал фазаларининг зичлигини
пикнометрик усул билан аниклаш.
Ишнинг мақсади: Тоғ жинси минерал фазаларининг зичлигини пикнометрик усулда аниклаш.
Умумий тушунчалар: Минерал фазанинг зичлиги деб- тоғ жинсининг қаттиқ, ғовак бўлмаган қисми оғирлигининг унинг хажмига боғлиқлигига айтилади.
p0 =
Бу ерда М0- тоғ жинсининг қаттиқ қисми оғирлиги
V0- тоғ жинсининг қаттиқ қисми ҳажми
Тоғ жинси минерал фазаларининг зичлиги тоғ жинсини ташкил этган минераллар зичлиги билан аникланади. Минераллар зичлигига кура 3 га булинади.
Оғир – p0>4000кг/м3
Ўртача - p0=4000-2500кг/м3
Енгил - p0<2500кг/м3
Тоғ жинси минерал фазаларининг зичлиги асосан пикнометрик усулда аникланади.Пикнометрик усулда аниклаш -суюқлик тўлдирилган ва суюқликнинг бир қисми ўрганилаётган тоғ жинси билан алмаштирилганда пикнометр оғирлигининг ўзгаришини ўлчашга асосланган.
Пикнометр – 25-100см3 хажмли, белгили, мустахкам шишадан ишланган, суюклик солишга мулжалланган бўйни ингичка кольба. Минерал фазалар зичлиги қуйидаги формуладан топилади.
p0=
Бу ерда М1- қуруқ пикнометр оғирлиги
М2- пикнометрнинг тоғ жинси билан биргаликдаги оғирлиги
М3- пикнометрнинг тоғ жинси ва суюқлик билан биргаликдаги оғирлиги
М4- пикнометрнинг суюқлик билан биргаликдаги оғирлиги
p ж- тажриба темпуратураси вақтида суюқликнинг зичлиги


Сувнинг ҳар хил ҳароратдаги зичлиги.

Ҳарорат 0С

Зичлик г/см3

Ҳарорат 0С

Зичлик г/см3

15

0.9991

23

0.9976

16

0.9990

24

0.9973

17

0.9988

25

0.9971

18

0.9986

26

0.9968

19

0.9984

27

0.9965

20

0.9982

28

0.9963

21

0.9980

29

0.9960

22

0.9978

30

0.9957



Тажрибани ўтказиш учун зарур бўлган жиҳозлар ва материаллар:



  • Тоғ жинси намунаси (200 г);

  • 0,0001 г аниқликдаги техник ва аналитик тарози;

  • пикнометр (2 дона 25 мл);

  • тоғ жинсини майдалаш учун болға;

  • сито (катаклари ўлчами 0,5 мм);

  • пикнометрга суюқлик тўлдириш учун пипетка;

  • пинцет ва куракча (ҳокандоз);

  • дистилланган сув (1 л);

  • қуритиш шкафи

  • эксикатор



Ишни бажариш тартиби:

  1. Таркибида бошқа турдаги тоғ жинслари бўлмаган иложи борича бир хил турли тоғ жинсларининг зичлигини аниқлашда бу усулдан фойдаланилади. Бу учун текширилаётган тоғ жинсидан маълум миқдорда олинади. Болға билан билан яхшилаб майдаланади. Тахминан доналари катталиги 0.25-0.5 мм гача майдаланиши керак. “Квартование” усули билан 100-200г тоғ жинси ажратиб олиниб, 0.5 ммли сеткадан эланади. Сеткадаги қолдиқ каттароқ қисми хам қайтадан майдаланиб яна эланади.

  2. Пикнометрнинг Ҳар 100см3 ҳажмига 15 граммдан тўғри келадиган миқдордаги элаб олинган намунадан шиша бюксга ажратиб олинади.

  3. Олинган намуналар қуритиш шкафида 100-105 градусли ҳароратда қуритилади ва эксикаторда совитилади

  4. 2 та қуруқ пикнометр олиниб, ҳар бири 0,01г аниқликда ўлчаб олинади-(М1).

  5. Майдаланиб, қуритилган намуна 2 га бўлинади ва воронкалар орқали иккала пикнометрга жойланади. Энди пикнометрнинг намуна билан биргаликдаги оғирлиги ўлчанади 2)

  6. Намуна солинган пикнометрга унинг белгисига қадар қайнатилган дистилланган сув қуйилади. Доналари катта тоғ жинслари таркибидаги хавони чикариш учун сувли хаммомда 0.5 соат давомида, гилли ёки майда донали тоғ жинслари бўлса 1 соат сувли ҳаммомда аралаштирилиб турилади.

*** Тузли тоғ жинслари минерал қисмини аниқлашда эса дистилланган сув ўрнига керосин ишлатилади. Қайнатиш ўрнига вакуумланади. Ишлатиладиган керосин албатта сувсизлантирилади ва филтрланади. Керосинни сувсизлантириш учун уни силикагель билан аралаштирилиб 500 градусда 4 соат давомида қиздирилади. 1 литр керосинга 250 г силкагель қўшилади. Керосиннинг зичлиги ареометрда ўлчанади.
***Тоғ жинси таркибидаги хавони чиқариш учун вакуумли насосдан фойдаланилади. Вакуумлаш пайтида хавога ажралаётган пуфакчаларни куриш мумкин. Суюқликли пикнометр вакуум остида пуфакчалар ажралиши тўхтагунга қадар тахминан 1 соатлар туриши керак.

  1. Хавони ажратиб олингач пикнометрлар хона Ҳароратигача совутилади. Кольбаларга белгисигача яна дистилланган сув қуйилади. Сув пипетка ёрдамида нозиклик билан қўшилади. Белгидан умуман ўтиб кетмаслиги шарт. Пикнометр атрофлари салфеткада яхшилаб тозаланади ва сув ва намуна билан биргаликдаги оғирлиги ўлчанади.(М3)


  2. Download 1,12 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish