Respublika Ta'lim Markazi

Sirtlarni silliqlovchi asboblar. Sirtlarni silliqlash ishlari sirtlarga shpaklovka surtish, gruntovka qilishdan oldin va keyin bajarilishi mumkin. Shpaklovka surtish va gruntovka qilishdan

oldin olib boriladigan silliqlash ishlari mushranda bilan randalangan sirtlarni qirgich yoki jilvir qog‘oz yordamida qirishdan iborat.
Sirtlarni qirish qirgich yordamida bajariladi (44-rasm). Qirish yog‘och tola- larining o‘sish yo‘nalishi bo‘yicha olib boriladi. Aks holda qirgich yog‘och tolalarini ko‘chirib chiqaradi va sirtning silliqligini buzadi.


Oddiy qirgich


Elektr qirgich 44-rasm. Qirgich turlari.


Ishjarayoni

в³⁹

Pemza - och sariq rangli, yengil, g‘ovak, qattiq toshdir. Pemza shpaklovkalangan va bo‘yalgan sirtlarni quruqligicha va namlab silliqlash uchun ishlatiladi (45-rasm).


a) pemza ko‘rinishi


b) elektr mashinasi uchun nozullar (nasadka)


d) ish jarayoni



45-rasm. Pemza.

3. 
   Lok va bo‘yoqlar. Pardozlashning so‘nggi bosqichi loklash va bo‘yashdan iborat. Bu yo‘l bilan pardozlash materialining tiniqligi, jilolanishi, yog‘ochning tabiiy gulini o‘zgartirishiga qarab ikki turga bo‘linadi:
   

• 
  yog‘ochning tabiiy rangi va gulini o‘zgartirmaydigan tiniq duradgorlik pardozi;
  
• 
  yog‘ochning tabiiy rangi hamda gulini yo‘qotib, sidirg‘a ko‘rinishiga kel- tiradigan tiniqmas bo‘yoqchilik pardozi.
  

Bo‘yoqlar suvda, spirt yoki moyda eriydigan va yog‘ochning tabiiy gulini yo‘qotmagan holda rang berish xususiyatiga ega bo‘lgan moddalardir.
Bo‘yoqlar o‘simlik bo‘yog‘i va sun’iy bo‘yoqlarga bo‘linadi.
0‘simlik bo‘yoqlari ayrim daraxt va o‘simliklardan olinadi. Sariq bo‘yoq (rang) - zanjabildan, qora bo‘yoq - zirkdan,jigarrang - olma daraxti po‘stlog‘idan, ko‘k rang - bug‘doydan olinadi.
Sun’iy bo‘yoqlar toshko‘mirni qayta ishlash natijasida oqsil bo‘lgan mah- sulotlardan olinadi. Ular yog‘ochning tabiiy go‘zalligini va dekorativ ko‘rinishini oshirishga imkon beradi.
Loklar tiniq pardozlashda ishlatilib, yog‘ochning tabiiy gulini o‘zgartir- magan holda uning jilolanishini, namga, haroratning o‘zgarishiga, yorug‘lik ta’siriga chidamliligini oshiradi.
L


1—spirtli lok



3-nitrolok



2-moyli lok
46-rasm. Lok turlari.
oklar erituvchining turiga qarab spirtli, moyli va nitroloklarga bo‘linadi (46-rasm).
Bo‘yash cho‘tka yordamida surtish va purkash yo‘li bilan bajariladi. Sirtning katta- kichikligiga qarab har xil cho‘tkalar ishlatiladi (47-rasm).

2 - fleys

5 - bo‘yoq purkagich



3 - radiator





1 - yumaloq


4 - rolikli

47. 
    rasm. Bo‘yash asboblari turlari.
    

Cho‘tka bo‘yoq yoki lokka 1/3 kichik burchak ostida botiriladi va bo‘yoq idishiga maxsus o‘rnatilgan ip yoki idish devorlariga siqib chiqariladi. Cho‘tka par- dozlanayotgan buyum yuzasida taxminan 40-45° burchak ostida ushlab ishlanadi (48-rasm).


1 - cho‘tkadanfoydalanish


2-bo‘yash vaqtida cho‘tkaning holati

47. 
    rasm. Cho‘tkadan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatma.
    

Cho‘tka yordamida bo‘yash yoki loklashda imkoni boricha cho‘tkani yog‘och tolalari yo‘nalishi bo‘yicha ortiqcha bosmasdan, bir tekis yurgiziladi. Aks holda bo‘yoq yoki lok qatlamining notekis chiqib chatnab, yorilib ketishiga va buyum rangining bir xil chiqmasligiga sabab bo‘ladi. Buning oldini olish va buyum qatlamining tekis, sifatli chiqishini ta’minlash uchun yangi yog‘och buyumlar kamida 2-3 marta bo‘yaladi. Har

bir qayta bo‘yash yoki loklashda oldingi qatlamning qurishiga imkon berish kerak.B uyumlarni pardozlash ishlarida turli xil ko‘rinishdagi qoplamalardan ham foy­dalaniladi. Ularga shpon va fanerlarni kiritish mumkin (49-rasm).

Lok qatlami
Yog‘och shpon
DVP
Faner

47. 
    rasm. Shpon va faner yordamida pardozlash.