Respublihasi

k.3.6. Turli fazoviy holatlarda choklarni payvandlaxhning afzalliklari

Gorizontal choklar chap usulda payvandlanadi (2.3.6- rasm, a). Lekin payvandlash jarayoni sim uchini vanna ustida, mundshtukni esa vanna ostida tutib o‘ngdan chapga surib bajariladi. Payvandlash vannasi chok o‘qiga nisbatan ma'lum burchak ostida joylashtiriladi. Bunda chok hosil qilish oson- lashadi, vanna metali esa oqmaydigan bo‘ladi.
Vertikal va qiya choklar chap usulda pastdan yuqoriga qarab payvandlanadi (2.3.6-rasm, b). Metall 5 mm dan qalin bo‘lganida chok ikki qatlamli qilib payvandlanadi.
Ship choklarni payvandlashda qirralari eriy boshlagunga qadar qizdiriladi va shu vaqtda vannaga eritiladigan sim kiritiladi (2.3.6-rasm, d). Simning uchi tezda eriydi. Sim hamda alanga
106

a _d
Gorelka bilan harakat


_e Gorelka bilan harakat

45˚-60˚

b _f
k.3.6-raxm. Har xil choklarni payvandlash xususiyatlari:
a — gorizontal; b — vertikal va qiya; d — ship;
e, f — qirralarini qayirib.

gazlarining bosimi yordamida vanna metalining pastga oqib tushishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Sim payvandlanayotgan metallga kichikroq burchak ostida tutib turiladi. O‘ng usulda payvandlashda payvandlanadi. Bir necha o‘tishda payvandlanadigan ko‘p qatlamli choklar ishlatish tavsiya etiladi. Bunday choklarning har qaysisi mumkin qadar yupqa bo‘lishi kerak.

Qalinligi 3 mm dan kichkina bo‘lgan metallar eritib qo‘shiladigan metallsiz qirralarini qayirib payvandlanadi. Bunda mundshtuk spiralga o‘xshash (2.3.6-rasm, e) yoki ilon iziga o‘xshash (2.3.6-rasm, f ) tebratiladi.


Na7orat savollari

1. 
   Chap va o‘ng payvandlash usuli bir-biridan nima bilan farq qiladi?
   
2. 
   Gaz bilan payvandlash rejimi qanday parametrlardan iborat?
   
3. 
   Vertikal, gorizontal ship choklar qanday payvandlanadi?
   
4. 
   Gaz bilan payvandlashda nima uchun gorelka mundshtugi tebranma harakatlantiriladi?
   

107

3. 
   PO‘LATLARNI GAZ BILAN PAYVANDLASH TEXNOLOGIYASI
   

1.