Research and publications


DAVLAT TILI – BIRLIGIMIZ VA BORLIGIMIZ RAMZI



Download 10,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/217
Sana23.07.2022
Hajmi10,45 Mb.
#841807
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   217
Bog'liq
“TA’LIM FIDOYILARI” JURNALI. 4-SON

DAVLAT TILI – BIRLIGIMIZ VA BORLIGIMIZ RAMZI 
Karimova Maqsuda
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi 
TATU Urganch filiali akademik litseyi 
oliy toifali ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi
Annotatsiya: 
mazkur maqolada Davlat tilini mukammal bilish mamlakatimizdagi har 
bir fuqaroning burchi va mas‘uliyati ekanligi, tilimiz ravnaqi millatimiz ma‘naviyati 
poydevori ekanligi to‘g‘risida fikr yuritiladi. 
Annotation:
this article focuses on the fact that perfect knowledge of the state 
language is the duty and responsibility of every citizen of our country, the foundation 
of the spirituality of our nation, the prosperity of our language. 
Kalit so‟zlar: 
Davlat tili, tafakkur tarjimoni, to‘g‘ri yozuv – hujjatchilik asosi.
 
Keywords:
state language, translator of thought, correct writing – the basis of 
documentation. 
Til –millatning qalbi, fikri, aql-u zakovati tarjimoni. Til insonni boshqa jonzotlardan 
farqlovchi yagona va oliy belgisi. So‘z mulkining sohibqironi Nizomiddin Mir Alisher 
Navoiy ta‘biricha: 
―Insonni so‘z ayladi judo hayvondin, 
Bilki, guhari sharifroq yo‘qdir ondin‖. 
Darhaqiqat, insonning tili, so‘zi insonligidan dalolat beruvchi muqaddas gavharidir. 
Inson borliqdagi jonzotlar ichra gultoji hisoblanadi. Bunga erishgunga qadar, odamzod


95 
ibtidosidan hozirgi rivolangan, axborotlar tezkorligi avj olayotgan zamonamizgacha 
olis taraqqiyot yo‘lini bosib o‘tdi. 
Odam jamiyatda, ya‘ni birgalikda yashashi natijasida, fikr-mulohaza almashinuviga 
ehtiyoj sababidan va nutqi borligidan tilini yaratdi. Til shuning uchun ham jamiyatga 
tegishli va millatning asosiy belgisi hisoblanadi. Bobolarimiz yaratgan milliy tilimiz, 
go‘zal va betakror o‘zbek tilimiz asrlar davomida turkiy til (eng qadimgi, qadimgi,
eski turkiy til kabi), eski o‘zbek tili, chig‘atoy tili kabi nomlar bilan ham yuritilgan. 
Tilimizdagi tushunhalar nutq shaklida namoyon bo‘ladi. Ya‘ni til-umumumiylik, 
nutq esa xususiylik kasb etadi. Nutqning og‘zaki va yozma ko‘rinishlari mavjud. 
Yozma nutqni yozuv orqali shakllantiramiz.Tilimiz tarixiga hamohang tarzda 
yozuvimiz ham tarix zarvaraqlarida turlicha yozuv turlari iste‘molda bo‘lganligini 
ko‘rsatadi. Bu yozuvlar- O‘rxun-Enasoy yozuvlari, arab yozuvi asosidagi eski o‘zbek 
yozuvi, lotin grafikasi asosidagi o‘zbek yozuvi, rus- kirill yozuviga asoslangan o‘zbek 
yozuvi, lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek alifbosi kabilar. 
Yozuv- tildagi fikr- mulohazalarni tarixga muhrlovchi vosita desak, xato 
bo‘lmaydi.Yozuv – hujjatchilik asosi. Hujjatchilik, ish yuritishda uslub me‘yori, imlo 
me‘yorlari bilan uyg‘unlashgan holda yuzaga chiqishi xodimning, nafaqat, nutqiy 
savodxonligi, balki hujjatchilik va ish yuritishda yuqori malaka egasi ekanligini ham 
ko‘rsatadi. 
Biz uchun muqaddas va yagona o‘zbek tilimiz hujjatchiligi, deyarli, barcha davrlarda
davlat ishlari yuritilishining negizi bo‘lib, faqat turkiy(o‘zbek ) tilida ekanligi 
tilimizning yuqori nufuzidan dalolat bergan. Buyuk tilshunos olim sifatida Mir Alisher 
Navoiy o‘zining ―Muhokamat ul-lug‘atayn‖ asarida o‘zbek tilining forsiy tildan 


96 
ustunligini isbotladi va butun dunyoga ona tiliga qanday e‘zozli munosabatda bo‘lishni 
o‘rgatdi. 
Mahmudxo‘ja Behbudiyning ―Ikki emas, to‘rt til kerak ― maqolasida ―Turkistonda 
qadimdan uch til joriydur, - deb yozadi, arabiy til- din va madrasa uchun, forsiy til –
adabiyot uchun, turkiy yil esa amir va xonlarning amr, farmoyish va nomalari uchun 
benihoya zarur‖ hisoblangan. Milliy madaniyatimiz va tilimiz jonkuyari M. Behbudiy 
bu maqolasining zaminida turkiy til(o‘zbek tili)ni mukammal bilish va o‘zbek tiliga 
qarindosh tillar hisoblangan turkiy tillardan zamona rivoji uchun ko‘proq bilimlar 
olish imkoniyati targ‘ib qiladi. 
Bugun tilimizni qaytarzda e‘zozlab, uning rivojiga qanday hissa qo‘shmoqdamiz?!.. 
Tilimiz mavqeyini mustahkamlaydigan Qonunlarimiz yetarli. Konstitutsiyamiz, 
O‘zbekiston Respublikasining Davlat tili haqidagi Qonuni, Respublikamiz Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan tasdiqlangan Imlo qoidalari... 


Download 10,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish