Research and publications

INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANI TAʼLIM 
JARAYONINING YAXLITLIGI, OʼQITISH PRINTSIPLARI VA 
QONUNIYATLARI 
Nukus Davlat pedagogika instituti akademik litseyi Informatika fani o‟qituvchisi
Аmanbayeva Аmangul Orazbayevna 
 Nukus Davlat pedagogika instituti akademik litseyi o‟quv ishlari bo‟yicha 
direktor o‟rinbosari
Аmanbayev Аmanali Orazbayevich 
Kalit so‘zlar: taʼlim jarayonining yaxlitligi, informatikani oʼqitish printsiplari. 
Annotatsiya: Maqolada informatika va axborot texnologiyalari fani taʼlim 
jarayonining yaxlitligi, oʼqitish printsiplari va qonuniyatlari haqida so‘z etiladi. 
Informatika fanining asosiy manbai axborot. Axborotlar hozirgi hayotimizda 
asosiy o‘rinni egallayotgan va hayotning ajralmas qismiga aylangan desak, xato 
bo‘lmaydi. Hozirgi kunda bizning mamlakatimizda axborot texnologiyalari ham 
anchagina rivojlanib o‘zining maxsus mutaxassislarini talab qilmoqda. Axborot 
yig‘uvchi, qayta ishlovchi va uni qabul qiluvchi maxsus uskuna va maxsus dasturlar 
mavjud. Bu uskuna va dasturlardan faqatgina maxsus odamlargina foydalana olishadi. 
Har qanday vaziyatda ham kompyuter axborot ustida amallar va algoritmlar bajaruvchi 
eng asosiy qurilma hisoblanadi. Biz ta‘lim jarayonida ham bu dasturlar va 
qurilmalardan foydalansak ta‘lim jarayonlari ham anchagina takomillashadi. Bizning 
mamlakatimizda ta‘lim jarayonlari yaxlitligini ta‘minlash maqsadida ,,Informatika‖ 
fani joriy etilgan. Bu fan doirasida har qanday maxsus axborot taqsimlash va uning 
ustida maxsus amallar bajarishni o‘rgatadigan fan hisoblanadi. 
Axborot texnologiyasi – bu aniq texnik dasturlar vositasining majmui bo‗lib, ular 
yordamida biz ma‘lumotlarni qayta ishlash bilan bog‗liq bo‗lgan hayotdagi turli-tuman 

---

521 
masalalarni hal etamiz. Xususan, axborotning eng asosiy turlaridan biri iqtisodiy 
axborotlardir. Uning oddiy ma‘lumotdan farqli tomoni shundaki, u odamlarning katta 
jamoalari bilan, tashkilotlar bilan, korxonalar va boshqa iqtisodiy strukturalardagi 
boshqarish jarayonlari bilan bog‗liqligidir. Informatika keng ma‘noda fan, texnika va 
ishlab chiqarish, ya‘ni inson faoliyatining barcha sohalarida axborotni kompyuter va 
telekommunikatsiya yordamida qayta ishlash, saqlash, uzatish bilan bog‗liq yagona 
sohadir. 
Informatika fan nomi lotin tilidan olingan bo‗lib axborotlarni tushuntirish va 
tahlil qilish ma‘nosini bildiradi, bu fan axborotlarni jamlash va qayta ishlash usullarini, 
axborotlash jarayonining qonuniyatlarini o‗rganadi. Informatika atamasi XX asrning 
60-yillarida paydo bo‗lib ishlatila boshlandi. Informatikaning yuzaga kelishi va 
rivojlanishida hisoblash texnikasi va boshqa texnik vositalarning o‗rni beqiyos, chunki 
axborotlar bevosita hisoblash texnikasi ko‗magida qayta ishlanadi va bu fan o‗zining 
xususiy, yangi, nostandart uslub va usullariga egadir. Demak,