Рекомендательное письмо

3. Korxonalar faoliyatini litsenziyalash va iste`molchilar talabiga yo`naltirish.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida ko`pgina korxonalar faoliyatini bozor talabiga muvofiqlashtirish maqsadida rivojlangan mamlakatlar tajribasi asosida korxonalar faoliyatini litsenziyalashtirish amalga oshiriladi. Buning natijasida mamlakatda korxonalar tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi iste`molchilar talabiga mos holda bo`ladi. Korxona faoliyatini iste`molchilar manfaatlariga moslashtirish uchun ishlab chiqarish komponentlari ham unga mos ravishda bo`lishi lozim. Ishlab chiqarish komponentlariga quyidagilar kiritiladi:

• 
  odamlar (maxsus tayyorlangan personal );
  
• 
  mehnat vositalari (mashinalar, mexanizmlar, instrumentlar, inshootlar);
  
• 
  mehnat predmetlari (xom-ashyo, materiallar, tabiat inoomlari);
  
• 
  energiya (elektr energiyasi, issiqlik energiyasi, mexanik energiya, yorug`lik energiyasi, muskul energiyasi );
  
• 
  axborotlar (ilmiy-texnik, tijorat, joriy-ishlab chiqarish, huquqiy, ijtimoiy-siyosiy);
  
• 
  ishlab chiqarish o`rni (bino, shaxta, karer, yo`llar, er uchastkalari).
  

Ishlab chiqarish komponentlari asosida ishlab chiqarish jarayonlari tashkil qilinadi. Jarayon – bu berilgan vazifani bajarish va mehnat predmetini qayta shakllantirishga yo`naltirilgan elementar harakatidir. Korxonalar faoliyatini iste`molchialr talabiga moslashtirish va ishlab chiqaruvchilar huquqlarini himoya qilish uchun korxonalar faoliyatini litsenziyalashdan keng foydalaniladi. Litsenziyalash – korxona ishlab chiqaish va xizmat ko`rsatish doirasini turli maqsadlar yo`lida bir tomonga yo`naltirish va chegaralashga qaratilgan maxsus huquqlar yig`indisidir.
Litsenziyalashda ishlab chiqaruvchilar faoliyatini iste`molchilar manfaatlariga moslashtirish quyidagilarni taminlashi lozim:

• 
  korxonada ishlab chiqariladigan mahsulot tavsifi va yo`nalishi;
  
• 
  mahsulot ishlab chiqarish kalendar rejasi va bajarilgan hajmi;
  
• 
  mahsulot sifatiga ta`sir qilmagan holda ishlab chiqarish xarajatlarini asoslash;
  
• 
  ishlab chiqarishni qayta yo`lga qo`yish imkoniyati;
  
• 
  tarmoq xususiyatlari ham hisobga olinishi.