Reja: Ta’limda axborot texnologiyalari fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

(Kbayt)  va  megabayt 

(Mbayt). 

1 K bayt= 2

10

bayt-1024 bayt 

1Mbayt-2

10

 Kbayt=1024 Kbayt 

---

Odatda  yaxshi  kompyuterlarning  tezkor  xotirasining 

hajmi  512  Kbayt  yoki  640 

Kbaytni

  tashkil  qiladi.  Shu  o’rinda  yaxshi  kompyuter  uchun  bu  ko’pmi  yoki  ozmi 

degan  savol  tug’ilishi  tabiiy.  Bitta  sahifaga  taxminan 

50  ta

  satr  joylashadi.  Shuning 

uchun bitta sahifa taxminan 

60x50=300

 belgidan iborat yoki 

3 Kbayt

 axborotdan iborat 

bo’ladi.  Demak  kompyuterning  tezkor  xotirasiga 

640:3=200

  varaqdan  iborat  matnni 

sig’dirish  mumkin  ekan.  Quvvati  yuqori  kompyuterlarning  tezkor  xotirasi  bir  necha 

Mbaytgacha hajmga ega bo’lishi mumkin. 

Biz  yuqorida  ta’kidlanimizdek  bitta  belgidan  iborat  bo’lgan  axborot  kompyuter 

xotirasining  1  baytida  saqlanadi.  Kompyuter  sonli  axborotlarni  qanda  tartibda  qayta 

ishlashi, unda foydalanilayotgan prosessorga bog’liq bo’ladi. Har bir prosessor ma’lum 

bir uzunlikdagi ikkilik kodlarni qayta ishlash uchun mo’ljallangan bo’ladi. Eng birinchi 

yaratilgan  shaxsiy  kompyuterlarda  bir  buyruq  bilan  faqat  bir  bayt  axborotlarni  qayta 

ishlovi  prosessorlar  qo’llanilgan.  Bu  kompyuterlar  sakkiz  razryadli  hisoblangan. 

Ko’pchilik  zamonaviy  kompyuterlar  16  razryadlidir.  Bu  kompyuterlarda  bitta  buyruq 

bilan 2 bayt axborotni qayta ishlash mumkin. 

16  –razryadli

  kompyuterlarda  butun  sonlarni  saqlash  va  qayta  ishlash  uchun 

xotiraning 2 bayti ishlatiladi. Bunday kompyuterlar qanday butun sonlarni qayta ishlashi 

mumkin  degan  savol  hosil  bo’lishi  tabiiy.  Bizga  ma’lumki,  butun  sonlar  musbat  va 

manfiy  bo’lishi  mumkin.  Shuning  uchun  son  ishorasini  qanday  kodlash  mumkin? 

Buning uchun 

16 bitdan

 bittasi, ya’ni chap tomondagi bit ishlatiladi. Agar u 0 ga teng 

bo’lsa, demak on ishorasi musbat, agar u 1 ga teng bo’lsa, u holda son manfiy bo’ladi. 

Quyida butun sonlarni saqlash sxemasi keltirilgan. 

2 bayt=16 bit 

1 bit sonishorasi uchun 

15  bit  sonning  absolyut  qiymat 

uchun 

Agar  sxema  bo’yicha