Reja: Ta’limda axborot texnologiyalari fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

11111111

2

=(11111111

2

+1)-1=100000000

2

-1=2

8

-1=255 

Bundan ko’rinib turibdiki, 1 baytda 

0 dan  255

 tagacha bo’lgan 

256

 ta butun sonlardan 

bittasini saqlash mumkin ekan. Lotin alifbosi harflarini kodlash uchun 

52  ta

 son kerak 

bo’ladi. 

(26 ta bosh va 26 ta kichik harflar).

 Rus alifbosi harflarini kodlash uchun 66 

ta  son,  unli  raqamlarni  kodlash  uchun  yana  10  ta  son  kerak  bo’ladi.  Shunday  qilib, 

1 

bayt

 orqali lotin, rus alifbosi harflari, o’nli raqamlardan tashqari  yana 

128 ta (256-52-

66-10=12*)

  bosh  belgilarni  (

nuqta,  vergul,    arifmetik  amallar  va  boshqalar

)  ham 

kodlash mumkin ekan. 

1 bayt= 1 belgi

. 

Bir  bayt

  –  bu  faqatgina  axborotlarning  o’lchov  birligi  emas  balki  kompyuter 

xotirasininig  elementar  yacheykasi  hamdir.  Kompyuterlar  xotirasi  ana  shunday 

yacheykalar  ketma-ketligidan  tuzilgan.  Har  bir  yacheyka,  ya’ni  bayt  o’zining  adresiga 

ega. Adres bu yacheyka nomeridan va unda saqlanayotgan ikkilik koddan iborat bo’ladi. 

Prosessor  axborotlarni  qayta  ishlayotganda  xotiradan  kerakli  yacheykani  nomer 

bo’yicha  topadi,    unda  saqlanayotgan  axborotni  o’qiydi,  kerakli  amallarni  bajaradi  va 

hosil bo’lgan natijasi boshqa yacheykaga saqlaydi. 

Kompyuter  xotirasining  hajmi  baytlarda  o’lchanadi,  lekin  buning  uchun  ko’p 

hollarda  boshqa  o’lchov  birliklari  ham  ishlatiladi:  kilobayt