Reja: sug’oriladigan yerlarda sho’rlanishning tasiri tuproqda tuzlar to’planishidagi geokimyoviy jartayonlar tuzlarning suvda eruvchanlik darajasi



Download 62,82 Kb.
bet5/6
Sana23.06.2022
Hajmi62,82 Kb.
#697014
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
SUG\'ORILADIGAN TUPROQLARNING MELEORATIV-EKOLOGIK XOLATI

Karbon kislotasi bilan metallarning birikishidan natriy karbonat tuzi, yoki kir sodasi (Na2CO3), magniy karbonat yoki magnezit (MgCO3), kalsiy karbonat yoki oxak (SaSO3), natriy bikarbonat yoki choy sodasi (NaHCO3), kalsiy bikarbonat [Sa(NSO3)2] va magniy bikarbonat [Me(NSO3)2] tuzlari xosil bo’ladi. Sulfat kislotasi bilan metallarning birikuvidan natriy sulfat (Na2SO4) va osh tuzga 10 molekula suv kqo’shilishi bilan glauber deb ataluvchi (Na2SO4 x YuN2O) tuz, magniy sulfat (MgSOj) xamda kalsiy sulfat (CaSO4) tuzi xosil bo’ladi va osh tuz 2 molekula suv biriktirib gips (CaSO4 x 2N2O) ga aylanadi. Tuproqda xlor kislotasining tuzlaridan asosan natriy xlor (NaCl), magniy xlor (MgCl2) va kalsiy xlor (SaS12) uchraydi. Yuqorida ko’rsatilgan tuzlar. paxta, g’alla va boshqa qishloq xo’jalik ekinlariga turli darajada ta’sir ko’rsatadi, bu tuzlarning ayrimlari butunlay zararsiz, ayrimlari kam zararli bo’lsa, boshqa xillari esa juda zararlidir. Tuzlarning o’simliklarga ko’rsatadigan ta’sir doirasi tuproqning ustki haydalma (0-30 sm) qatlamidagi umumiy tuzlar miqdoriga, ularning eruvchanlik darajasiga va sho’rlanish tipiga bog’liq

3. Sho’rlangan tuproqlarning kimyoviy muxim komponentlari. Tuproq tarkibidagi bir qator tuzlarning yana boshqa tuzlar ta’sirida eruvchanligi bir qadar ortadi yoki kamayadi. Shuningdek tuzlarning biri ikkinchisini zararsizlantirnshi (neytrallashi) xam mumkin. Ularning bunday xususiyatlari Tuzlar (ionlar) antogonizmi deb ataladi. Tuzlarni eruvchanligi ularning tabiatiga, xaroratiga, bosim, suvda erigan moddalar va gazlar miqdoriga bog’liq. Suvda xloridlar, sulfatlardan esa MgSO4 juda yaxshi eriydi. natriy va kaliy sulfatlar (Na2SO4, K2SO4) kam, gips (CaSO4) juda yomon eriydi. Xaroratning oshib borishi bilan ayrim tuzlarning (MgCl2, SaS12, MgSO4, Na2SO4) eruvchanligi ortadi. CaSO4 tuzining suvda eruvchanligi, xaroratga kam bog’liq, Na2SO4 eruvchanligi 0-10° xaroratda yuqori emas, xarorat 30° gacha oshganda keskin ortadi, yuqori xaroratda juda kam o’zgaradi.Tuzlarning suvda eruvchanligi, xavodagi CO2 gazining miqdoriga xam bog’liq. Xavoda, shuningdek suvda CO2 ning ortib borishi bilan CaCO3 tuzining eruvchanligi 0.0634 dan 1,0980 g/l gacha ortadi. Agar tuproq xavosi 0,2% CO2 ushlagan bo’lsa CaCO3 tuzining eruvchanligi uning odatdagi miqdoriga (C02-0,03%) nisbatan 15 marta ortadi.


Download 62,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish