Reja: sug’oriladigan yerlarda sho’rlanishning tasiri tuproqda tuzlar to’planishidagi geokimyoviy jartayonlar tuzlarning suvda eruvchanlik darajasi



Download 62,82 Kb.
bet4/6
Sana23.06.2022
Hajmi62,82 Kb.
#697014
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
SUG\'ORILADIGAN TUPROQLARNING MELEORATIV-EKOLOGIK XOLATI

Tabiatda tuzlar kislotalardagi vodorod urnipi metallar eg’allashi bilan xosil bo’ladi. Tuzlar juda ko’p turlardan iborat bo’lib, ularning oz qismi sho’r tuproqlar tarkibida uchraydi. Tuproq tarkibida uchraydigan tuzlarning xammasi xam o’simliklar uchun zarar yetkazavermaydi. Sho’r tuproqlar tarkibida asosan to’rtta kislota (anion) - karbon (CO3), bikarbon (HCO3), sulfat (SO4), xlor (CI) va uchta metall (kation) - natriy (Na), magniy (Mg) va kalsiy (a) larning o’zaro birikishidan 12 ta odsiy tuzlar tarkib topadi.

Tabiatda tuzlar kislotalardagi vodorod urnipi metallar eg’allashi bilan xosil bo’ladi. Tuzlar juda ko’p turlardan iborat bo’lib, ularning oz qismi sho’r tuproqlar tarkibida uchraydi. Tuproq tarkibida uchraydigan tuzlarning xammasi xam o’simliklar uchun zarar yetkazavermaydi. Sho’r tuproqlar tarkibida asosan to’rtta kislota (anion) - karbon (CO3), bikarbon (HCO3), sulfat (SO4), xlor (CI) va uchta metall (kation) - natriy (Na), magniy (Mg) va kalsiy (a) larning o’zaro birikishidan 12 ta odsiy tuzlar tarkib topadi.


Na2CO3

MgCO3

CaCO3

NaHCO3

Mg(HCO3)2

Ca(HCO3)2

Na2SO4

MgSO4

CaSO4

NaCl

MgCl2

CaCl2

Karbon kislotasi bilan metallarning birikishidan natriy karbonat tuzi, yoki kir sodasi (Na2CO3), magniy karbonat yoki magnezit (MgCO3), kalsiy karbonat yoki oxak (SaSO3), natriy bikarbonat yoki choy sodasi (NaHCO3), kalsiy bikarbonat [Sa(NSO3)2] va magniy bikarbonat [Me(NSO3)2] tuzlari xosil bo’ladi. Sulfat kislotasi bilan metallarning birikuvidan natriy sulfat (Na2SO4) va osh tuzga 10 molekula suv kqo’shilishi bilan glauber deb ataluvchi (Na2SO4 x YuN2O) tuz, magniy sulfat (MgSOj) xamda kalsiy sulfat (CaSO4) tuzi xosil bo’ladi va osh tuz 2 molekula suv biriktirib gips (CaSO4 x 2N2O) ga aylanadi. Tuproqda xlor kislotasining tuzlaridan asosan natriy xlor (NaCl), magniy xlor (MgCl2) va kalsiy xlor (SaS12) uchraydi. Yuqorida ko’rsatilgan tuzlar. paxta, g’alla va boshqa qishloq xo’jalik ekinlariga turli darajada ta’sir ko’rsatadi, bu tuzlarning ayrimlari butunlay zararsiz, ayrimlari kam zararli bo’lsa, boshqa xillari esa juda zararlidir. Tuzlarning o’simliklarga ko’rsatadigan ta’sir doirasi tuproqning ustki haydalma (0-30 sm) qatlamidagi umumiy tuzlar miqdoriga, ularning eruvchanlik darajasiga va sho’rlanish tipiga bog’liq


Download 62,82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish