Reja: O`zbekistonda va xorijiy davlatlarda ammiak ishlab chiqarish texnologiyalari

Tabiiy gazni uglerod IV (CO2) oksididan tozalash.

• Tabiiy gazni uglerod IV (CO2) oksididan tozalash.
• Uglerod IV oksidi (CO2) ni ajratib olish jarayoni 2 bosqichli teskari oqimli yuttirish jarayoniga asoslangan bo’lib, bu yerda CO2 ni absorbsiyasi uchun hal qiluvchi sifatida metildietanolamin (MDEA) ishlatiladi. Metildietanolamin (MDEA) o’z ichiga ya’ni suvli holatda gaz tarkibidan 40% CO2 ni yutib ajratadi. Metildietanolamin (MDEA) eritmasiga gazsimon holatdagi CO2 ni yutilishini oshiruvchi va tezlashtiruvchi aktivator piperazin (C4H10N2) ishlatiladi.
• Faollashtirilgan MDEA CO2 ni yutish reaksiyalari quyidagicha boradi.
• CO2 + H2O = H2CO3
• O’tkazilgan gazdan CO2 ning asosiy hajmi MDEA eritmasi bilan qaytariladi.
• R2-N-CH3 + H2CO3 = [R2-NH-CH3]+ + [HCO3]-
• R1=N-H + H2CO3 = [R1=NH2]+ + [HCO3]-
• Bu reaksiyalar teskari qaytar reaksiyalar hisoblanadi. Past va mo’tadil haroratlarda 01 – C – 302 absorberida CO2 qisman oshganda, reaksiyalar chapdan o’ngda yani CO2 ni yutilishi bilan boradi.
• Harorat 1620C, bosim 2,76 Mpa va oqim tezligi 384035 m3/soat miqdorda keladi. CO konversiya jarayonidan chiqadigan gazda 17,9 % CO2 bo’ladi.

Ammiak ishlab chiqarishning sanoat usuli vodorod va azotning bevosita o’zaro ta’siriga asoslangan:

• Ammiak ishlab chiqarishning sanoat usuli vodorod va azotning bevosita o’zaro ta’siriga asoslangan:
• N2 + 3H2 ⇄ 2NH3 + 91,84 кДж
• Bu Haber jarayoni deb ataladi (bu usulning fizik va kimyoviy asoslarini ishlab chiqqan nemis fizigi). Reaksiya issiqlik chiqishi va hajmning pasayishi bilan sodir bo’ladi. Shuning uchun Le Shatelier printsipiga asoslanib, reaktsiya mumkin bo’lgan eng past haroratlarda va yuqori bosim ostida amalga oshirilishi kerak, shunda muvozanat o’ng tomonga siljiydi.

• Bir tonna ammiak ishlab chiqarish uchun kerakli mahsulotlar.

• Eski texnoligiya uchun.
• Prirodniy gaz - 9,22 m3/tonna
• Sintez gaz – 3,380 m3/tonna
• Suyuq ammiak – 0,7m3/tonna
• Azot – 937 m3/tonna
• Elektr energiya – 1290 kv
• Bug’ – 3,511 g.kkal
• MEA – 1,7 kg
• Ishqor – 400 gr
• Suv – 424 m3/soat

• Zamonaviy texnologiya uchun.
• Prirodniy gaz – 628,5 m3/soat
• Texnologicheskiy havo – 941,4 m3/soat
• Azot - 9,6 m3/soat
• Elektr energiya – 227,4 kv
• Havo KIP - 4,2 m3/soat
• MDEA - 52,5 gr
• Suv - 928 m3/soat
• MDEA faollashtirgich - 13,6 gr
• Prirodniy gaz H-201 ga – 202,8 m3/soat
• SM par - 278,4 kg
• Oborotniy suv - 8,188 m3/soat