Reja: Mexanik ishlov berishda bazalar va bazalash haqida tushuncha. Detal yuzalarining turlari

 
Ba’zi bir hollarda, qachon standart о’lcham, hisobli texnologik о’lcham 
c
ga 
yaqin bо’lgan, о’zining dopusk maydoni qiymati bо’yicha hisoblanganga 
qaraganda sezilarli farq qiladi, hisoblanuvchi о’lcham 
c
uzil-kesil qabul qilinishi 
mumkin. 
O‘tkazilgan hisoblashlar asosida zagotovkani operasion eskizlarida 
chizmadagi 10N14 va 50h14 о’lchamlar о’rniga yangi b= 50h11 va c=40v11 
о’lchamlar qо’yilgan bо’lishi kerak. Shunday qilib, texnologik va konstruktorlik 
(о’lchov) bazalarni bir yuzada yotmasligiga bog’liq holda ishchiga konstruktor 
tomonidan о’rnatilgan dopusklarga qaraganda, haqiqatdan ham aniqroq dopuskli 
о’lchamlarni bajarishga tо’g’ri keladi. 
Ко’rilgan holda chizmada о’rnatilgan h14 bо’yicha dopusklar о’rniga, 
h11
 
va b
11
bо’yicha о’rnatilgan dopusklar ushlanishi kerak. 
Agarda ishlov berishning talab etilgan aniqligini sezilarli ravishda oshirishi 
unumdorlikni juda ham kamayishiga va mahsulot tannarxini oshishiga olib kelsa, 
unda konstruktorlik baza
A
dan bevosita ariqchani frezalash imkonini beruvchi 
maxsus moslama qо’llash maqsadga muvofiq bо’lishi mumkin. Texnologik 
tayanch baza 
A
yuza, bir vaqtning о’zida konstruktorlik baza ham hisoblanadi, 
qaysindanki, xech qanday qayta hisoblashsiz konstruktorlik о’lcham a=10+0,36 
mm о’lcham bevosita ushlanadi. 
b
о’lchamning о’zgarishi konstruktorlik 
о’lchamni olish aniqligiga hech qanday ta’sir qilmaydi, shuning uchun bu yerda 
dopuskni kamaytirish uchun keskin talab qо’yish uchun zarurat qolmaydi. 
3.3, b-rasmda frezalar komplektida bir vaqtda
A
yuzasi bilan birga ariqchani 
frezalash sxemasi kо’rsatilgan. Huddi shunday, oldingi hol kabi, ariqcha 
texnologik baza
A
yuzadan ishlov beriladi (bu erda sozlanuvchi o‘lcham 
hisoblanadi), konstruktorlik va о’lchov bazalari bilan bir yuzada yotadi. 
Кonstruktorlik о’lcham a=10+0,36 mm hech qanday qayta hisoblashsiz ushlanadi 
va dopusklarni hech qanday qat’iy kamaytirmasdan, konstruktor tomonidan 
о’rnatilgan dopuskni, bu erda shuningdek o‘zgartirish talab etilmaydi.