Reja: Mehnat sotsiologiyasining vujudga kelishi, shart-sharoitlari. Mehnatning sotsial shaqllari va shart-shaoitlari. Mehnat jamoalarining sotsial harakteri va asosiy funksiyalari Ishsizlikning sotsial qiyofasi

Mehnatning sotsial shaqllari va shart - sharoitlari.

Umumiy mehnat o’zida murakkab tuzilishini tasavvur etadi. Buning natijasida u to’la fanlar qatorida o’rganish mavzusi bo’lib hisoblanadi. Mehnat sotsiologiyasida tahlilqilishning bir necha yo’nalishlari ajratiladi: biznes, ishlab chiqarish va xokazolarni boshqarishning tuzilishi va iyerarxiyasini o’rganuvchi tashkilotlar sotsiologiyasi; u yoki bu faoliyatning afzalliklarini o’rganuvchi kasblar sotsiologiyasi, kimmat boxo oriyentatsiyalar, kasbga layokatlilik va boshqalar; mehnat faoliyati ijtimoiy jarayon sifatida; mehnat unumdorligini oshiruvchi ijtimoiy omillar; texnologik va ijtimoiy sharoitlarning mehnat munosabatlariga ta’siri va xokazo.

Ijtimoiy-iqtisodiy nuqtai nazaridan mehnat insonlarning tabiatga tug’ridan-tug’ri ta’siri jarayonida iborat bo’lib, uning natijasida iste’mol baxosi, moddiy va ma’naviy manfaat paydo bo’ladi. Marks va Engelslarning fikricha, bu “shunday jarayonki, unda inson o’z xususiy faoliyati bilan tabiat va o’zi o’rtasidagi modda almashuvini vositalaydi, boshqaradi va nazrat qiladi”. Ushbu mualliflarning asralarida yana bir fikrni keltirishimiz kerak, ya’ni mehnat butun inson xayotida birinchi va asosiy shart-sharoitdir, chunonchi shu darajadaki, biz aytishimiz kerak; mehnat insonni o’zini yaratadi. Mehnat biz tomondan kishilik jamiyati xayot faoliyat asosiy shaqli, turmushning muhim sharti sifatida ko’rib chiqiladi. Mehnat tarixan jamiyatni tabiatdan, insonni bo’lsa xayvonot olamidan ajralishiga sabab bo’ldi va imkon tug’dirdi.