Reja kirish Utmaslanish mezoni xakida tushuncha. Ishlab chiqarishning iqtisodiy utmaslanish mezonlari. Kesuvchi asbobning eng katta chidamliligini eyilishi

Kesuvchi asbobning eng katta chidamliligini eyilishi. Qora ishlov berishda odatda Utmaslanish mezoni sifatida kesuvchi asbobningeng katta chidamliligiga mavofiq bUluvchi eyilish W₀ qabul qilinadi. Aniq ifodalangan kritik eyilish W_kr mavjudligida, bu kritik eyilish kesuvchi asbobning eng katta chidamliligiga muvofiq buladi va shuning uchun Utmaslanish kriteriyasi deb qabul qilinadi. Keskichni maqsadga muvofiq bUlmagan xolda kritik eyilishdan ortiq bulgan eyilishgacha olib beradi, charxlash miqdori va keskichni chidamliligi esa keskich tushib ketadi.
Aniq ifodalangan kritik eyilishni yUqligida W₀ eyilishni aniqlash birmuncha murakabroqdir.
Ushbu xol uchun formulani keltirib chiqaramiz. Soddalashtirish maqsadida ( 74 ) formula Urniga t uchun taqribiy formulani qabul qilamiz:



Bu erda (73) dagi S qiymatni qUyib va W=CW^x bulishini kUzda tutgan xolda kuyidagi formulani xosil qilamiz:

CHidamlilik T₀ f`()=0 bulganda maksimumga erishadi. Birinchi xosilali topgan xolda va uni polga tenglab quyidagi formulani xosil qilamiz:
(112)
Biroq, bu formula buyicha xisoblash X darajasining qiymatini bilish kerak bu masalani echishni murakkablashtiradi W<sub>0</sub> qiymatini grafoanalitik usul bilan juda sodda aniqlash mukin. M-noma`lum qiymatga W₀ muvofiq bUluvchi egri eyilishdagi nuqta bUlsin (shakl-87).
Egrida etuvchi xar qanday M nuqtada egri eyilishga urinma tenglamani ezamiz:
bu erda W - urinmani ordinata Uqida kesib tashlovchi bUlak.
CHunki

va
W=-W(x-1) (113)
M nuqta uchun W ni qiymatini (76) formula (75) formuladagi W ni qUyib topamiz:
xosil qilamiz.

87-шакл. Емирилишни графоаналитик аниылаш схемаси

Demak M₀ noma`lum nuqtasida egri eyilishga urinma bulgan ordinata Uqida kesib tashlovchi bUlak -/ m teng buladi. Bu erdan berilgan egri eyilish bUicha W qiymatini aniqlash uchun tuzilishning sodda qoidasi ajralib chiqadi: /m ga teng bulgan bUlakni koordinata bajarishdan pastga olib qUyishi va bUlak oxiridan (M, nuqtadan) egri eyilishga urunma Utqazish kerak. Urinish nuqtasining ordinatasi W<sub>0</sub> noma`lum qiymatga teng buladi.

Xuddi shu usul bilan yUq bulgan eyilish grafigi buyicha W ni aniqlash mumkin va normal eyilishdan emiriluvchi eyilishga Utish bir tekis rUy beradi.
Kesuvchi asbobni chidamliligi tanlashda xisobga olinishi kerak bulgan muxim, Lekin yagona bUlmagan faktor xisoblanadi. Iqtisodiy tartib muloxazalari bilan birga kesuvchi asboblarni eyilishi bilan bog’liq bulgan bir qator texnik faktorlarini xam xisobga olish kerak. Qora ishlov berishda shunday faktorlar jumlasiga Utmaslanishini kesuvchi qirralar mustaxkamsligiga ta`siri tegishli buladi, bu qattiq qotishmalar va mineralokeramika bilan ishlashda muxim axamiyatgap ega.
TZOK4 qattiq qotishmasi bilan qoplangan, mineralokeramik keskichlar eng katta chidamlilik mezoniga muvofiq bUluvchi eyilish qiymatlarini yUl qUyishmaydi, chunki kichik eyilish qiymatlarida uvalanib ketishadi.Toza ishlov berishda ruxsat etilgan eyilish asosan talab qilingan ishlov berish aniqligi bilan aniqlanadi va qora ishlov - berishdagiga nisbatan ancha kichik bulishi kerak. Toza ishlov berishda eyilish asosan ketingi qirra buyicha sodir buladi, bu tashqi yunishda yUnilgan yuza diametrini oshib ketishiga va yUnib kertishda kamayishga olib keladi. Biroq, keskichni qiskartirishi bilan bir vaqtda, eyilish natijasida, qizish sababli keskichni uchayishini xisobga olish zarur. YA`ni ishlab chiqarishda keskichlar muayyan Ulchamga sozlanadi va Utmaslanish mezoni sifa tida odatda ishlov beriladigan detallar Ulchamini Uzgarishi bUyi cha nazorat qilinuvchi ruxsat etilgan Ulchamli eyilish qabul qilinadi.
CHunki toza yunish talab etiladigan ishlov berish aniqligini ta`minlashi lozim, u xolda toza ishlov berish meromlarini mustaxkamlik tekshirishlarida yuza tozaligini davriy ravishda nazorat qilib turishi kerak.
Keskichlarni Utmaslanish jarayonida eyilish maydonchasining chiziqli Ulchamlarini Uzgarishi, buyum Ulchamlarini buzulishi, ishlov berilgan yuza tozaligini emonlashishi bilan birga boshqa xodisalar xam kuzatiladi: tashqi etuvchi kesish kuchlarini oshishi, ayniqsa R_x va R_y, kesish xaroratini kUtarilishi, ishlov berilgan yuzaning kuchli parchinlanish, titrash va boshqalar. Utmaslanishning xamma bu bir-biridan ajralmaydigan kamchiliklari, kesuvchi asboblarini eyilishini tekshirishda, tekshirish protokol (qaror)larida sistematik Ulchash va qayd qilishi imkoniyati buyicha diqqat bilan kuzatish tavsiya qilinadi.
Lekin xamma xollarda, Utmaslanish mezonlarini Urnatishda xar qanday texnik faktorlarni xisobga olinishidan qatg’iy nazar bu faktorlarni eyilishning chiziqli qiymatlari (h₃ yoki h_l) va kesuvchi asbobni chidamliligi bilan aloqada bulishini bilish kerak.