|
O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV
2018-yil 10-avgust,
646-son
Askug o’rnatish va uni doimiy nazoratga olish, aholiga xizmat ko’rsatish
Soʻnggi yillarda mamlakatimizda uy-joy qurilishi jadal suratlarda davom etmoqda. Gaz taʼminoti tizimiga ulangan xonadon va xususiy uylar bilan bir qatorda, gaz hisoblagichlarning soni ham ortmoqda. Shu bilan bir qatorda, ikkilamchi turar joylarning katta bozori ham mavjud boʻlib, ulardagi gaz hisoblagichlaridan uzoq yillar davomida foydalaniladi. Misol uchun, “Hududgaztaʼminot” AJdagi maʼlumotlarga koʻra, maishiy sektordagi gaz isteʼmolchilarining 70 foizida gaz hisoblagichlari oʻrnatilgan. Mazkur uskunalarning aksar qismi 10 yildan ortiq vaqt mobaynida foydalanilayotgan boʻlib, qiyoslovdan oʻtkazish chogʻida deyarli har ikkinchi hisoblagich qayta toʻliq taʼmirlash yoki maxsus texnik xizmat koʻrsatish zaruriyati va hatto baʼzilari tiklab boʻlmas holatda ekanligi oydinlashmoqda.
Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 20-avgustdagi 698-sonli “Elektr energiyasi, tabiiy gaz, ichimlik va issiq suvni hisobga olish uskunalarini (hisoblagichlarni) yechish, qiyoslashdan oʻtkazish va oʻrnatish boʻyicha davlat xizmatlari koʻrsatishning maʼmuriy reglamentlarini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi qaroriga muvofiq, gaz taʼminoti korxonasi oʻrnatilgan muddatdan bir oy avval tekshirish oʻtkazish haqida gaz isteʼmolchisiga ogohlantirish beradi. Soʻngra, koʻrsatiladigan xizmatlar uchun abonent Davlat xizmatlari markazi yoki Interaktiv davlat xizmatlari yagona portali (keyingi matnlarda: Yagona portal) orqali 44600 soʻm toʻlashi va ariza berishi kerak boʻladi.
Uch kun davomida gaz taʼminoti mutaxassislari gaz hisoblagichni yechib berishlari, soʻngra tekshiruvdan oʻtkazish uchun “Oʻzstandart” agentligining metrologiya xizmatiga berishlari shart. Bu barcha jarayon 10 kungacha, agar hisoblagich jiddiy taʼmirtalab boʻlsa, bundan ham koʻproq vaqtni oladi. Amaliyot shuni koʻrsatmoqdaki, soʻnggi yillarda isteʼmolchilar tomonidan tekshiruvga berilayotgan hisoblagichlarning deyarli yarmi, taʼmirlab boʻlmas holga kelib qolganligi sababli, yangisiga almashtirishni talab etadi.
“Hududgaztaʼminot” AJ metrologik taʼminlash boshqarmasi boshligʻi Olga Vayzburgning soʻzlariga koʻra, joriy yilning 9-mart holatiga koʻra, hisoblagichni qiyoslashdan oʻtkazish boʻyicha Davlat xizmatlari markazi va Yagona portalga jami 85866 ta murojaat kelib tushgan. “Oʻzstandart” agentligi metrologiya xizmatidan olingan maʼlumotlarga koʻra, 4778 ta hisoblagich yoki jami murojaatlarning 5,5 foizga yaqinida hisoblash uskunalarining yaroqsiz ekanligi aniqlangan va 2,6 mingdan ortigʻi taʼmirlanib, qayta tekshirishga yuborilgan. Xizmat koʻrsatish natijalariga koʻra, 33 mingdan ortiq gaz hisoblagichlari yaroqli deb topilib, isteʼmolchilar xonadoniga qayta oʻrnatildi. Bugungi kunda mazkur ishlar davom etmoqda.
Isteʼmolchiga zarar yetkazilmaydi!
2022-yilga qadar isteʼmolchilarning barcha qatlamlari uchun gaz nazoratining avtomatlashtirilgan hisobga olish tizimi (ASKUG)ni joriy etilishi mazkur vaziyat uchun yechim boʻla oladi. Ushbu masala, Prezidentning 2019-yil 9-iyuldagi “Aholi va iqtisodiyotni energiya resurslari bilan barqaror taʼminlash, neft-gaz tarmogʻini moliyaviy sogʻlomlashtirish va uning boshqaruv tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarorida alohida koʻzda tutilgan. ASKUG tizimi qarzlarni paydo boʻlishi va uzilishlarning butkul oldini oladi, yoʻqotishlarni qisqartirib, “zangori yoqilgʻi”dan noqonuniy foydalanish holatlari haqida taʼminotchini muntazam ogohlantiradi.
Mazkur tizimni tatbiq qilish mexanizmlaridan biri bu “aqlli” gaz hisoblagichlarini oʻrnatish bilan bogʻliq. Bu turdagi hisoblagichlar energiya sarfini yuqori aniqlikda hisoblab, maʼlumotlarni real vaqt rejimida markazga yuboradi. Shuningdek, debitor qarzlarni butkul qisqartirish va tabiiy gazni hisoblashda koʻrsatkichlarni billing tizimiga kiritishda inson omilini cheklaydi.
Mutaxassislarning fikricha, mijozlar uchun yana bir muhim jihat shuki, avvallari gaz hisoblagichlar isteʼmolchilarning mulki hisoblangan, endi esa ular gaz taʼminoti korxonasi balansiga oʻtkaziladi. Yakunda nimaga erishiladi?
Yangi qoidaga koʻra, “aqlli hisoblagichlar” barcha toifadagi isteʼmolchilarga “Hududgaztaʼminot” AJ hisobidan, yaʼni bepul oʻrnatib beriladi. Bu degani, hisoblagichlar Jamiyatning hududiy boʻlinmalari mulki hisoblanadi. Endi isteʼmolchilar gaz korxonasining ogohlantirishini kutishlari, Davlat xizmatlari markazi va Yagona portalga murojaat qilishlariga hojat qolmaydi. Bir soʻz bilan aytganda, gaz hisoblagichlariga barcha xizmat koʻrsatish va bu bilan bogʻliq xarajatlar (oʻrnatish, yechish, tekshirish va taʼmirlash) gaz taʼminoti korxonasi tomonidan amalga oshiriladi, isteʼmolchi esa faqat hisoblagichni soz holda saqlash uchun masʼul boʻladi xolos.
Agar avvallari bu ishlar murakkab va serxarajat boʻlgan boʻlsa, endi ular ancha soddalashadi. “Aqlli hisoblagichlar”ni tekshirish 10 yilda bir marotaba amalga oshiriladi. Gaz hisoblash uskunasi yaroqsiz holga kelib qolgan taqdirda, gaz taʼminoti korxonasi buni oʻz vaqtida aniqlab, tegishli choralarni koʻradi. Kelgusida isteʼmolchilar turli joylarga ovora boʻlib borish va hisoblagichlarga xizmat koʻrsatish bilan bogʻliq ortiqcha xarajatlar haqida unutishlari mumkin boʻladi. Isteʼmolchilarga boʻladigan birgina talab – yangi qurilmalarga ehtiyotkorlik bilan munosabatda boʻlish va ularni soz holatda saqlanishini taʼminlashdir.
Zamonaviy hisoblagichlarning aksariyati mahalliy ishlab chiqaruvchilar - «Elektron xisoblagich» MChJ va «Toshelectroapparat» MChJ tomonidan yetkazib beriladi. Bu hisoblagichlar avvalgilaridan 20 dan ziyod funksiyalarni bajara olishi bilan farqlanadi.
Joriy etilayotgan tizimning maishiy iste’molchilar uchun afzalliklari:
Do'stlaringiz bilan baham: |
