Reja: Kirish I bob. O’quvchilarning bog’lanishli nutqini o’stirish metodikasi

Boshlangich talim 1-sinf oquv dasturining tarkibi quyidagicha:
1. Tayyorgarlik davri (tayyorgarlik davrida o’qish hamda yozuv darslari).
2. Alifbe davri (o’qishga va yozishga o’rgatish).
3. Ona tili.
2-4-sinflar uchun Ona tili va o’qish savodxonligi fani dasturi o’quvchining yosh xususiyatlari va shunga muvofiq nutqiy ehtiyojlaridan kelib chiqib tuzilgan. Ona tilidan ta’lim mazmuni tilning barcha xususiyat va qonuniyatlari parallel ravishda soddadan murakkabga tomon, amalda qoʻllash ehtiyojidan kelib chiqqan holda oʻrgatishga asoslangan, ya’ni malaka talablarida koʻrsatilgan koʻnikma va malakalarni egallash uchun nutqiy


II bob. 2-sinf o’qish savodxonligi darsligining g’oyaviy- badiiy tahlili
Boshlang'ich sinflarning o'qish darslari o'z mohiyati, maqsad va vazifalariga ko'ra ta ’lim tizimida alohida o'rin tutadi. Negaki uning zaminida savodxonlik va axloqiy-ta’limiy tarbiya asoslari turadi. Shuning uchun ham boshqa predmetlar ta ’limini o'qish ta ’limisiz tasavvur qilib bo'lmaydi.O'quvchi matnni to 'g 'ri, tez, tushunib o'qish, mazmunini o'zlashtirish bilan ilk bor o'qish darslarida yuzlashadi. O'qish darslari orqali o'quvchilarning Davlat ta’lim standarti (DTS) talablari bo'yicha o'zlashtirishlari ko'zda tutilgan o'quv-biluv ko'nikma malakalari hamda bilimlarni egallashlariga yo'l ochiladi. 2-sinf „O'qish kitobi“da keltirilgan „Kamaychi shoh" ertagida ,,yov qora bulutday yopirilib kelayotgan ekan", „Kuychi terak" ertagida „Terakning shoxlari xuddi surnay chalgandek ovoz chiqarib, yaproqlari esa shildirab raqsga tushar ekan", „To'rg'aylar qo'shiq aytib, ularga jo 'r bo'lar ekanlar", „Oh, deb nola qilibdi terak", „Ustun ularning nag'malariga jo 'r bo'lib, sho'x-sho'x kuy chalibdi" kabi badiiy vositalar yordam ida tasvirlangan m anzaralar juda ko'p. Ular ustida ishlash o'quvchi nutqini o'stirish bilan birga ularni fikr yuritishga, mulohaza qilishga ham o'rgatadi.
Ertaklarda o'xshatishlar, jonlantirish va m ubolag'alardan foydalanilgan. O'quvchilarga ularni izohlab berish, keyinchalik matndan toptirish, qayta hikoyalashda ulardan nutqlarida foydalanishga o'rgatish zarur. Asar o'qib bo'lingach, badiiy til vositalari ustida ishlanadi. Chunki ularning ma’nosi matndan, asar mazmunidan anglashiladi. Ayniqsa, masallarda allegoriyani ochishda ko'chma ma’noli so'zlardan ko'p foydalaniladi. Ular bolalarga masal mazmunini tushunishga xalal bergani uchun ayrim ko'chma ma’noda ishlatilgan so'zlar asarni o'qishdan oldin tushuntiriladi.