Reja: Fermentlar haqidagi ta’limot va uning rivojlanish tarixi

Fermentlarning xossalari

Fermentlar ham reaksiyadan keyin oʻzgarmasdan qoladi, lekin reaksiya boʻlib oʻtayotgan muhit ferment faolligiga ta’sir etishi mumkinligini hisobga olish kerak. Fermentlar juda oz konsentrasiyada ham ta’sir eta oladi. Masalan, 37° harorat buzoq oshqozonining Shilliq qavati fermenti renninning bir molekulasi minut davomida kazeinogenning 1000 000 (bir million) ga yaqin molekulasiga ta’sir eta oladi, ya’ni ularni uyushtira oladi.

Fermentlar ham boshqa katalizatorlar singari tenglik konstantasiga va erkin energiyaning oʻzgarishiga ta’sir etmaydi. Termodinamik tenglik vujudga kelganda katalizatorlar kimyoviy reaksiyalar tezligini oshiradi. Fermentlar oqsil tabiatli moddalar boʻlganligi sababli, oqsillarga xos boʻlgan barcha xususiyatlarga egadirlar. Bunga ularning suvdagi eritmalarida kolloid eritmalar hosil qilishini, amfoter elektrolitlar ekanligini, parchalanib aminokislotalar hosil qilishini dalil qilib koʻrsatish mumkin. Lekin fermentlarning oʻziga xos ayrim xususiyatlari ham mavjuddir. Masalan, ular ta’sirining qaytuvchanligi, termolabilligi va eritmaning muhitiga, ya’ni vodorod ionlari konsentratsiyasiga bogʻliqligi hamda spetsifikligi kabilarni koʻrsa­tish mumkin.