Reja: Fenollar, ularning olinishi, xossalari va ishlatilishi



Download 71,38 Kb.
bet2/4
Sana31.01.2023
Hajmi71,38 Kb.
#906069
1   2   3   4
Bog'liq
Umaraliyev Abdulxamid - Fenollarning olinishi va xossalari

Fizik–kimyoviy xossalari. Fenol–o`ziga xos o`tkir xidli, rangsiz kristall modda. Saqlab qo`yilganda u havo kislorodi ta`sirida asta-sekin oksidlanib pushti rangga kiradi. Fenol 42,3 0C da suyuqlanadi. 182 0C da qaynaydi: kuchli antiseptik xossasi, ya`ni ko`pchilik mikroorganizmlarni o`ldirish xususiyati bor, ancha zaharli.
Kimyoviy xossalari–jihatidan fenollar spirtlardan farq qiladi. Bunday farq fenol molekulasida gidroksil guruhi bilan fenil (C6H5-) deyiladigan benzol yadrosining bir-biriga ta`sir etishi tufayli yuzaga keladi. Bu ta`sirning mohiyati shundan iboratki, benzol yadrosining π–elektronlari gidroksil guruhidagi kislorod atomining bo`linmagan elektronlar juftini o`z doirasiga tortadi. Bu o`z navbatida O-H bog`lanishnig elektron zichligini vodoroddan kislorodga tomon yana siljitadi, vodorod kislota xossali, harakatchan va reaksiyaga kirishuvchan bo`lib qoladi. Fenol kuchsiz kislota xossalarini namoyon qiladi. Shuning uchun u faqat Na va K metallari bilangina emas, balki o`yuvchi ishqorlar bilan ham oson reaksiyaga kirishadi va suvdagi eritmalarda barqaror bo`lga fenolyatlar hosil qiladi:
2C6H5OH + 2Na → 2C6H5ONa + H2
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
Fenolning kislotali xossalari juda kuchsiz ifodalangani sababli fenolyatlar (fenolning tuzlari) mineral kislotalar, shu jumladan karbonat kislota ta`sirida oson parchalanadi. C6H5ONa + CO2 + H2O → C6H5OH + NaHCO3
Fenol qizdirilmaganda va katalizatorsiz ham brom va HNO3 bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi va uchta vodorodi almashingan hosilalar (2, 4 va 6-holatlarda) hosil qiladi: C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH + 3HBr
C6H5OH + 3HNO3 → C6H2NO2OH + H2O
Ishlatilishi. Fenol kuchli antiseptik sifatida dezinfeksiyalovchi modda tariqasida ishlatiladi. U ayniqsa, plastik massalar–feoplastlar olish uchun ko`p sarflanadi. Trinitrofenol portlovchi modda sifatida, fenolyatlar erituvchilar sifatida, sun`iy tolalar olishda ishlatiladi. Fenol dori-darmonlar, fotografiya ochiltirgichlari va bo`yoqlar ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Kumol kauchuklar olish uchun foydalaniladigan α–metilstirol olishda boshlang`ich modda sifatida ham ishlatiladi.


Download 71,38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish