Reja Dinamika qatorlari to,grisida tushincha va ularni tuzishni asosiy qoidalari

Sirg’alma o’rtacha tekislash usuli.Bu usul bo’yicha hisob-kitoblar fuyidagi tartib bo’yicha amalga oshiriladi:

• 1.Yiriklashtirilgan davrlar aniqlanadi.,
• 2. Yiriklashtirilgan davrlar darajalarinng o’rtacha qiymatlari aniqlanadi.
• Sirg’alma usulining mazmuni shundan iboratki,dinamika qatorlari darajalarinihar safar navbati bilan sirg’alma o’rtachani hisoblashda oldingi daraja qoldirilib, ketiladi.

Nazorat savol va topshiriqlar

• 1. Dinamika qatorlari deganda nimani tushunasiz?
• 2. Dinamika qatorlarining turlari va ularni hisoblash tartibi
• 3. Dinamika qatorlarini tahlil qilishda qanday ko’rsatkichlar
• hisoblanadi? Ularni tushuntiring.
• 4. Davriy va momentli qatorlarda o’rtacha miqdor qanday hisoblanadi?

Mustaqil ish topshiriqlari

• 1.Mutlaq qo’shimcha o’sish ko’rsatkichi bazis davriga nisbatan nimani ko’rsatadi?
• a)Qancha birlikka katta ekanligini ko’rsatadi
• b) Qancha birlikka kichik ekanligini ko’rsatadi
• v) Qancha foizga katta ekanligini ko’rsatadi
• g) Qancha foizga kichik ekanligini ko’rsatadi

2. Qo’shimcha o’sish surati qanday aniqlanadi?

• a) Qator darajalari orasidagi tafovut bilan aniqlanadi
• b) Qator darajalarini bo’lish orqali aniqlanadi
• v) Mutlaq qo’shimcha o’sishni bazis davr darajasiga bo’lish orqali

aniqlanadi

• g) Mutlaq qo’shimcha o’sishni hisobot davr darajasiga bo’lish orqali

aniqlanadi

k-tartibli avtokorrelyatsiya koeffitsientlari Mavsimlik xususiyatini baholash uchun bir nechta hisoblash kerak avtokorrelyatsiya koeffitsientlari(birinchi, ikkinchi va boshqalar). Hukm qilish uchun mavsimlik tabiati koeffitsientlarning mutlaq qiymatida bo'lishi mumkin

ХULOSA

• agar birinchi darajali koeffitsient eng yuqori bo'lsa, unda dinamika qatorida mavsumiy tarkibiy qismlar yo’q;
• - agar k buyurtma koeffitsienti eng yuqori bo'lsa, unda qator vaqti-vaqti bilan k davrlari bilan tebranishlarni o'z ichiga oladi;
• - agar koeffitsientlarning hech biri muhim bo'lmasa, unda bir qator yoki umuman olganda, u tendentsiyalar va mavsumiy o'zgarishlarni yoki ketma-ketlikni o'z ichiga olmaydi kuchli chiziqli bo'lmagan tendentsiya mavjud (uni tahlil qilish uchun boshqa usullar talab qilinadi "Ekonometrika" kursida batafsil o'rganiladigan usullar).