Reja: Birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to‘rtlamchi uglerod atomlari

Ionli yoki qutbli reaksiyalar kovalent bog‘larning geterolitik uzilishi bilan boradi:
A : B  A⁺ + : B^–
Kuchli qutblangan va oson qutblanadigan bog‘lar geterolitik uzilishga moyil bo‘ladi. Reagentlar xarakteriga qarab ionli reaksiyalar nukleofil (indeksi N) va elektrofil (indeksi E) reaksiyalarga bo‘linadi.
N ukleofil (yadroni sevadigan) reagentlar deb, reaksiyalarda umumlashmagan elektron juftini yoki qutbli bog‘ning ikkita bog‘lovchi elektronini oson berib, elektrofil bilan bog‘ hosil qiladigan elektronodonor zarrachalarga aytiladi.

H ^(gidrid-ion), NH₃, (birlamchi aminlar),(ikkilamchi aminlar),R₃N(uchlamcha aminlar), , ,

,
galogenid–ionlar( ), alkenlar, alkadiyenlar, CN^–va hokazo nukleofillar organik reaksiyalarda ko‘p ishlatiladi.
Nukleofil reagentlar organik substratning musbat reaksion markaziga hujum qiladi:
Nu^+ R^+ X^ NuR + X^
nukleofil substrat mahsulot chiqib ketuvchi
reagent guruh (nukleofug)
Elektrofil (elektronni sevadigan) reagentlar nukleofil zarracha bilan uning elektron jufti hisobiga bog‘ hosil qiladigan, elektronoakseptor xossasiga ega musbat zaryadlangan zarrachalardir. Elektrofil reagentlarga bo‘sh orbitali bor erkin kationlar, kuchli qutblangan va oson ionlanadigan neytral birikmalar, elektron orbitali to‘lmagan atomlar yoki elektronga moyilligi kuchli neytral molekulalar kiradi: H⁺I^, H⁺Br^, H⁺Cl^, H⁺O^SO₃H, BF₃, BCl₃, AlCl₃, AlBr₃, FeBr₂, FeCl_3, SO₃, F₂, Cl₂, Br₂, I₂va hokazolar muhim elektrofillar hisoblanadi.
Elektrofil reagentlar organik substratning manfiy qutblangan markaziga hujum qiladi:
R^+ Y^+ E⁺  R–E + Y⁺
substrat elektrofil mahsulot chiqib ketuvchi
guruh (elektrofug)
Qutblangan molekulalar va kimyoviy bog‘larda doimo ikkita (nukleofil va elektrofil) reaksion markaz bo‘ladi:

elektrofil nukleofil nukleofil elektrofil
markazmarkaz markaz markaz
Demak, shunga mos ravishda geterolitik reaksiyaning borishi uchun ikkita (nukleofil va elektrofil) reagent ham bo‘lishi kerak.
Nukleofil reaksiyalarda elektrofil zarracha yoki elektrofil markaz nukleofil zarrachalar bilan, elektrofil reaksiyalarda esa nukleofil zarracha yoki nukleofil markaz elektrofil zarrachalar bilan reaksiyaga kirishadi.
Shunday qilib, organik kimyoda S, A yoki Ad, E belgilar va R, N, E indekslar bilan ifodalanadigan to‘qqiz turdagi reaksiyalar farqlanadi:
Reaksiyalar: radikal nukleofil elektrofil
O‘rin olish S_R S_N S_E
Birikish A_R A_N A_E
Ajralish E_R E_N E_E