Registon karimov test markazi (ktm) Leksikologiya №1

Leksikologiya №14

1. 
   So’zning nutq tarkibidan ajratilganda anglashiladigan ma’nosiga qaysi bandda misol keltirilgan?
   

A Yashashdan maqsad
B Tog’ning etagi

S Qasam ichmoq

D Sovuq urush

2. 
   Qaysi qatordagi so’zlarda urg’u ikkinchi bo’g’inga tushadi?
   

A albatta, shamolday, hamisha
B allakim, atom, mudir

S doim, qaysi, muhit

D auditoriya, ammo, lekin

3. 
   Orfoepik me’yorlarga amal qilmaslik natijasida hosil bo’lgan birliklarga qaysi qatorda misol keltirilgan?
   

A xat, maktub
B kaptar, kabutar

S tarif, ta’rif

D atlas (mato ), atlas (xarita)

4. 
   Qaysi qatorda tarixiy so’zning ma’nosi noto’g’ri izohlangan?
   

A tashkol-shakllangan
B qirog’latmoq- chetlatmoq

S jasta- sakragan, irg’ib ketgan

D kashshob-kashf qilingan

5. 
   Olamning xurshidi-kundir,
   

Odamning xurshidi-ilm.

Ushbu qo’shma gapda qanday uslubiy vositadan foydalanilgan?

A takror
B ellipsiya
S antonym so’zlar
D ohang

6. 
   Metafora usuli orqali ma’no ko’chgan so’z qaysi qatorda berilgan?
   

1. Eski buloqning ko’zi ochildi.
2. Soqchi ota-onam borligiga ishonmadi, shekilli, gapni aylantiraverdi.

3. Qavm-qarindosh bir dastirxon boshida gurungni quyuq qildik.

4. Kemtik oy cho’qqilar orasidan mo’ralaydi.

A 1,2,3,4

B 2,3,4
S 1,3
D 1,2,4

7. 
   VASIQA so’zining to’g’ri izohi qaysi bandda berilgan?
   

A evaziga beriladigan narsa
B biror narsani ishlab berish haqida topshiriq

S mol-mulk olingani haqida hujjat

D moliyaviy rahbarlik tizimida birlashish

8. 
   Bugungi kunda axborot texnologiyasini shartli ravishda saqlovchi, ratsionallashtiruvchi, yaratuvchi turlariga ajratish mumkin. Ajratilgan so’zlar qaysi bandda to’g’ri izohlangan?
   

A neologik so’z
B eski o’zbek tilidan tiklangan yangi so’zlar

S kasb-hunar so’zlari

D noadibiy qatlam

9. 
   Ma’noni kuchaytirish va ta’kidlash uchun sinonimlar birin-ketin qo’llangan gapni toping?
   

1.Ul oyki, kula-kula qirog’latdi meni ,

Yig’latdi meni demayki, siqlatdi meni.

2.Falakdan, osmondan, ko’kdan ashgay faxr etib boshim…

3.Ajoyib, husndor, go’zal fasl bu! Sadoqatli, qadrdon, oshno-yu, do’st-u yorim bor.

4. Gulsanda gullarni tebratar sabo ,

Adashgan yo’lshiday daydib yurar yel.

A 1,2,3
B 1,2,3,4
S 1,2,4
D faqat 1

10. 
    Ot va taqlid so'z shakldoshligiga misollar berilgan qatorni toping?
    

A qarsak, jizza
B patir, pir
S ish, taq
D pish, tap

11. 
    Bolagina so’zida urg’u qaysi bo’g’inga tushsa , chegaralash ma’nosi ifodalanadi?
    

A oxirgi bo’ginga
B uchinchi bo’g’inga

S ikkinchi bo’g’inga

D birinchi bo’g’inga

12. 
    Uni ancha erkalatib qo’ygan edilar. Ushbu gapdagi erkalatib fe’li qaysi nisbat shaklida?
    

A o’zlik nisbat
B birgalik nisbat
S aniq nisbat
D orttirma nisbat

13. 
    Orttirma nisbat ma’nosi kuchaygan so’zni aniqlang?
    

A surushtirishdi
B gapirtirma
S o’qittirmoq
D bildirib qo’ygin

14. 
    Birgalik nisbatdagi fe’llar ishtirok etgan gaplarni aniqlang?
    

1.U tog’asi bilan quyuq so’rashdi.

2.Mehmonlar kelib qolishdi.

3.Kelishgan yigit ekanmi?

4.Ishni tezda tugatgun.

A 1,3,4
B 2,4,5
S 2,5
D faqat 2

15. 
    So’zning shakl va ma’no munosabatiga ko’ra turlari qanday she’riy san’atlar uchun asos bo’ladi?
    

A talmeh, istiora, antiteza
B tazod, tajnis, tanosub

S irsoli masal, husni ta’lil, tashbeh

D tajnis, tazod, ishtiqoq

16. 
    Tasviriy ifodalar, asosan, ma’no ko’chishining qaysi yuriga asoslanadi?
    

A metafora
B metonimiya
S sinekdoxa
D tag ma’no

17. 
    So’z qo’llash bilan bog’liq xatolik qaysi gapda mavjud?
    

A Bot kasalligi bilan og’rigan bemorlar soni ancha kamaygan.

B yerlarning serunum bo’lishidahashoratlar beqiyos o’rin egallaydi.

S Endi hiyla-nayranglaring menga o’tmaydi.

D Bolalarning shirinlikka ruju qo’yishi yurli kasalliklarni chaqirishi mumkin.

18. 
    Xabar mayli shart mayli o’rnida qo’llangan gapni toping?
    

A Kuling, do’stlar umringiz uzun bo’ladi. B Avval qarzingni tolaysan ,keyin aka-ukachilik bo’ladi.

S Va’da berdingmi, bajar

D Biz ishlaylik-da, siz dam oling-shunaqami?

19. 
    O’zoro zid ma’noli hisoblanmaydigan juftlik qaysi qatorda berilgan?
    

A tong-shom
B bahor-kuz
S kecha-bugun
D bosh-oyoq

20. 
    Qani, Sattorov, doskaga chiq. Ma’no ko’chishi turini aniqlang?
    

A metanimiya
B metafora
S sinekdoxa
D vazifadoshlik

21. 
    Fe’lning qaysi nisbatini hosil qiluvchi qo’shimcha ot, sifat hamda ravish yasavchi qo’shimchalar bilan shakldosh bo’ladi?
    

A –in
B –dir
S –ish
D –t

22. 
    III-shaxs buyruq-istak maylidagi fe’llar bilan ifodalangan gapning kesimi II-shaxs ma’nosida qo’llansa, qanday ma’no anglashiladi?
    

1.iltifot, mulozamat ko’rsatish
2.do’q-po’pisa 3.kesatish

A 1,2
B 1,2,3

S 1,3
D 2,3

23. 
    Ko’makchi fe’lga xos qaysi xususiyat uni mustaqil qo’llanuvchi fe’llardan farqlaydi?
    

A faqat ko’makchi fe’l bilan qo’llanishi
B harakatning bosqichini bildirib kelishi

S harakatning tarzini bildirib kelishi

D ravishdoshning –a, -y,-b, -ib shakllari bilan birikishi

24. 
    Qaysi yasama so’z faqat jarangli undoshlardan iborat?
    

A garmdori
B duogo’y
S puldor
D badnafs

25. 
    Gap bo’laklari bilan grammatik jihatdan bog’lanmagan so’z qaysi gapda qo’llangan?
    

A To’g’ri, o’zbek adabiyotining tarixi ming yillar bilan belgilanadi.

B Qirlar bag’rini hali ko’m-ko’k, saf-saf pistalar, do’lanalar belab turardi.

S Asal ta’sirida yuzda qizillik, bilakda kuch, ko’zda nur retarlicha bo’ladi.

D Ba’zi vaqtda, sug’orish paytlarida, kechalari ham tinim bo’lmas edi.

26. 
    Estradamiz yulduzini davraga taklif etamiz. Ma’no ko’chishining turini aniqlang?
    

A metafora
B metanimiya
S vazifadoshlik
D sinekdoxa

27. 
    Sabig’ eshitib brikmasidagi sabig’ so’zi qaysi kelishikda?
    

A jo’nalish
B chiqish
S tushum
D qaratqich

28. 
    Yana maqtanishing ortiqcha, jo’jo’xo’roz. Fe’l nisbatini aniqlang.
    

A aniq
B o’zlik
S majhul
D orttirma

29. 
    Fe’llarning lug’aviy shakllariga qaysi qatorda misol keltirilgan?
    

A o’qish, o’qimoqda, o’qimoq
B yozdi, yozmoqda, yozmoqchi

S kel, kelsa, kelgan,

D kelmoq, kelib, kelar

30. 
    O’zlik nisbatida, birlik sonda, xabar maylida, o’tgan zamonda shakllangan fe’lni aniqlang?
    

A yuvundik
B kiyin
S sig’ingan
D ko’rinibdi

31. 
    O’g so’zi “aql”, “fikr”ma’nolaridan tashqari yana qanday ma’noni anglatadi?
    

A o’git
B ona
S ezgu
D boshlanish qism

32. 
    Yuragim betlamadi, Monografiyani betlab chiqdim jumlalaridagi betlamoq so’zlari haqidagi qaysi fikr to’g’ri?
    

A bir so’zning turli ma’nolari
B bir xil shaklga ega bo’lgan ikki so’z

S bir xil ma’noga ega bo’lgan ikki so’z

D talaffuzi va ma’nosi bir xil so’z

33. 
    Qaysi qatordagi so’zning ma’nosi noto’g’ri ifodalangan?
    

A sardoba-usti gumbaz shaklidagi g’ish qurulma bilan bekitilgan sun’iy devor

B donnish- bilim va malumot

S ranj- mehnat
D kulliyot- biror narsaning tarifi

34. 
    Qaysi nisbat yasovchi qo’shimcha orttirma nisbat yasovchi qo’shimchadan oldin qo’shilishi mumkin?
    

A birgalik
B o’zlik
S majhul
D majhul va o’zlik

35. 
    Qaysi gapda kesimlik shakli I-shaxs, kelasi zamon, tasdiq aniqlik mayli kabi kesimlik ma’nolarini ifodalagan?
    

A Sen kimsan?
B Ertaga biz ham borsak.

S Juma kuni jo’nayapman.

D Men o’qiy.

36. 
    Ko’m-ko’k dala. Ushbu gapda ifodalangan modal ma’no qaysi bandda ko’rsatilgan?
    

A tasdiq
B hozirgi zamon
S aniqlik
D III-shaxs.