Referat orınlaǵan: Allanazarov s qabıllaǵan

"Tekseriw hám ornatıw" buyrıǵı járdeminde parallel processlerdi sinxronlastırıw.

Проверка и установка buyrıǵı hár qıylı arxitekturadaǵı kompyuterler ushın buyrıqlar kompleksiniń bir bólegi bolıp tabıladı. Bul buyrıq qısqartırılǵan TS yamasa TAS (test and set) hám eki operandga iye. Buyrıqtı orınlawda izbe-iz eki ámel atqarıladı: birinshi náwbette ekinshi operandtıń mánisi birinshi operandqa, keyininen ekinshi operand birge ornatıladı. TS buyrıǵı bólinbeytuǵın operatsiya, yaǵnıy onıń orınlanıwın toqtatıw múmkin emes. Eki parallel process mısalında TS buyrıǵı járdeminde óz-ara shıǵarıp taslaw máselesin tarqatıp alıwdı kórip shıǵamız. Sheshim parallel Paskal jazıwında su’wretlengen.

Var common, local1, local2;

Begin

Common:=0;

Parbegin

P1: while true do

Begin

…

local1:=1;

while local1=1 do TS(local1, common);

CS1;

Common:=0;

…

End;

And

P2: while true do

Begin

…

local2:=1;

while local2=1 do TS(local2, common);

CS2;

Common:=0;

…

End;

Parend

End.

Parbegin hám parend gilt sózleri olar arasındaǵı parallel processlerdiń xarakteristikası bar ekenligin ańlatadı. and gilt sózi belgili parallel processlerdiń xarakteristikaları arasındaǵı baylanısıwdı ańlatadı. Sheksiz ciklı bul while true do processtiń sheksiz islewin ańlatadı.

Common ózgeriwshi P1 hám P2 processleri ushın keń tarqalǵan. Onıń baslanǵısh mánisi nolge teń. Aytayıq, P1 procesi aldın orınlanıwın baslaydı. Óziniń zárúrli bólimine (CS1) kiriwden aldın ol local1 ózgeriwshisin birine ornatadı hám while ciklına kiredi. Bul P1 ciklı bir ret orınlanadı, sebebi common baslanǵısh mánisi nolge teń edi. Cikldı orınlaw waqtında common birewi ornatıladı (TS buyrıǵınıń háreketlerin kóriń). Keyin P1 óziniń zárúrli aralıǵına (CS1) kiredi. Eger házirde P2 basqarıwdı qolǵa kiritip, onıń zárúrli aralıǵına (CS2) kiriwdi qálese, ol halda ol óziniń local2 ózgeriwshisin birine ornatadı, keyininen sol jerde while ciklı hám ciklın kiritedi (TS buyrıǵınıń ámellerin kóriń). Eger bir qansha waqıt ótkennen, P1 basqarıwdı qabıllasa hám onıń zárúrli aralıǵın aqırına shekem orınlasa, sonıń menen birge, common nolǵa teń bolsa, P2 procesi, qadaǵalawdı qolǵa kiritkennen keyin, onıń zárúrli aralıǵına kire aladı. Basqasha etip aytqanda, processlerden biri óziniń dodalaw aralıǵında bolsa, basqa process onıń dodalaw aralıǵına kire almaydı, yaǵnıy óz-ara shıǵarıp taslaw mashqalası sheshilip atır.

Usınıs etilgen sheshimdiń tiykarǵı kemshilikleri - "aktiv kútiw" effekti. Aktiv kútiw protsessor waqtın paydasız ótkerip jiberiw processinde (tómen dárejedegi intervaldı kiritiw ushın ruxsattı kútiw) orınlanıwında kórinetuǵın boladı.

Juwmaqlaw

Kóbinshe ádebiyatlarda ápiwayılastırıw ushın, processdı orınlaw waqtındaǵı programmanı xarakterliytin abstrakciya sıpatında alıw usınıs etiledi.

Process OS basqarıw astında esaplanadı. Bunday qabıl qılıwda esaplaw sistemalarında orınlanatın hámme nárse (tek paydalanıwshı programmaların emes, bálkim OSnıń da ayrım atları da) processler toplamı sıpatında payda etilgen.

Bir processorlı kompyuter sistemasında hár bir momentinde tek bir process orınlanıwı múmkin. Multiprogrammalı esaplaw sistemalarinda bir neshe processdı úlıwma parallel qayta islew processordı bir processdan ekinshisine ótkeriw járdeminde ámelge asırıladı. Bir process orınlanǵansha, qalǵanları óz náwbetin kútedi.

Paydalanılǵan ádebyatlar
1. Таненбаум Э. Современные операционные системы – СПб.: Изд. Питер, 2002.

2. Sattorov A Info’rmatika va axbo’ro’t texnologiyalari. To’shkent. "Oʻqituvchi". 2002 y

3. Ahmedov A, Toyloqov N. Info’rmatika. To’shkent. “O’ʻzbekisto’n”. 2002 y

4. Леонтьев В.П. Новейшая энциклопедия персонального компьютера. –М:

Изд. ОЛМА-ПРЕСС, 2003.