Referat mavzu: «Shaxs va jamiyat»

O’z pozitsiyangni tanla (fikrlar shkalasi) – bu harakatchan o’yin varianti bo’lib, uni o’tkazishda o’quvchilarning u yoki bu vaziyatga munosabati aniqlanadi. O’quvchilar oldida bah s-munozaraga qadar muayyan muammo qo’yiladi va uning aniq yechimi beriladi. Auditoriya devorlariga yechimga “Roziman”, “Rozi emasman”, “Shubhalanaman” so’zlari yozilgan plakatlar osib qo’yiladi (uchta plakatga “100%”, “50%”, “0%” raqamlarini yozish bilan ifodalash ham mumkin). O’quvchilarga ularning nuqtai nazarini aks ettiradigan plakat yonida turishni taklif qiling. Ulardan o’zaro maslahatlashib olib, nega aynan shu pozitsiyani egallaganini tushuntirib berishni so’rang. Bah sdan so’ng shu guruh lar a’zolari nuqtai nazarlari o’zgargan-o’zgarmaganligi to’g’risida o’z fikrlarini aytishlari kerak. Har bir guruh dan qarama-qarshi tomon keltirgan eng ishonarli dalilni aytib berishni iltimos qilish mumkin.

Bu mashq guruh larda yozma ravishda ham bajarilishi, mustaqil ekspertlar guruhi (har bir guruh dan bah sni kuzatib turadigan, lekin bah sga aralashmaydigan bir kishi ajratiladi) esa har bir guruh tanlagan qarorni izoh lab berishi mumkin.

Aqliy hujum – qisqa vaqt ichida berilgan masalani yechishning ko’plab yo’llarini topishga imkon beruvchi uslub. Pedagog o’quvchilarga muayyan qisqa vaqt ichida muammoni hal etishning yoki muammo vujudga kelishi haqidagi farazlarning imkoni boricha ko’p variantlarini aytishni taklif qiladi. Eng ko’p miqdorda g’oya bildirish rag’batlantiriladi. Qaror guruh dagi barcha a’zolar tomonidan qo’llab-quvvatlanishi lozim. Bir kishi bu qarorni butun auditoriya e’tiboriga havola qilishi kerak. Guruh ning qarorini hamma ko’rishi va keyinchalik maqsadga yo’naltirilgan holda muhokama qilishuchun vatman qog’oziga yozib qo’yilsa yaxshi bo’ladi.

Umumlashtirish – bunda o’quvchilar o’rganilayotgan materialning asosiy joylarini aniqlashlari, ularni turli usullarda muayyan shaklga kiritishlari va yozib olishlari kerak. Bunday axborot ro’yxat, qisqa insho, jadval, chizma, sxema ko’rinishida bo’lishi mumkin.