Referat Mavzu: Jarrohlik bemorlarni zamonaviy diagnostikasi va davolash. Endovideoxirurgiya. Transplantologiya. Og’riqsizlashtirish

Raqamli usullar

KT-angiografiya-tomografiya yordamida angiografik tadqiqotlar, uni amalga oshirish uchun arteriya kateterizatsiyasi talab qilinmaydi. Raqamli substratsion angiografiya (ingliz tili. raqamli subtraction angiography, DSA) - keyinchalik kompyuterni qayta ishlash bilan kontrast qon tomirlari tekshiruvi. Bu umumiy rasmda individual tomirlar ozod bilan yuqori sifatli suratlar olish imkonini beradi, va siz kontrast modda miqdorini kamaytirish mumkin va bu modda bemor uchun kam travmatik arteriya kateterizasyonu, murojaat holda tomir ichiga berilishi mumkin. Uch o'lchovli raqamli substratsion angiografiya (3D-DSA) va rangli raqamli substratsional angiografiya (Color-DSA) — dsa uchun ishlov berish usullari, bu angiografdan olingan tasvirlarni uch o'lchovli rekonstruksiya qilish va arterial qon oqimi, venoz qon oqimi va perfuziyani bitta tasvirda rang kodlash texnikasi yordamida birlashtirish imkonini beradi.

Mr-angiografiya-magnit-rezonans tomografiya yordamida angiografik tadqiqotlar kontrast moddalarsiz yoki gadolinyumga asoslangan moddalarni qo'llash orqali amalga oshirilishi mumkin.


Bronxografiya

Bronxografiya-havo yo'li, traxeya va bronxlar holatini rentgenologik tekshirishning qo'shimcha usuli. Bronkoskopiya va Bilgisayarlı tomografiya ixtirosidan oldin keng qo'llanilgan.

Oddiy sharoitlarda, bronxial va traxeyani rentgenologik tekshirish ko'rinmas qoladi. Radioskopiya yoki rentgenografiya bilan olish uchun kontrast moddalar (yodlangan o'simlik moylari, suvda eruvchan kontrast moddalar, neft va suv muhitida kontrast moddalarni ishlab chiqarish va boshqalar) nafas yo'llariga kiritiladi. Ushbu protsedura yordamida bronxlar, o'pka va traxeya kasalliklari aniqlanadi. Bu usul yurak-qon tomir tizimi, buyrak kasalliklari ,yodga yuqori sezuvchanlik (umumiy) holatida kontrendikedir.
Urologiya

Urologiya — klinik tibbiyot sohasi; siydik aʼzolari sistemasi, jinsiy aʼzolar kasalliklarini, ularning kelib chiqish sabablarini oʻrganadi, shuningdek, bu kasalliklar diagnostikasi, davosi hamda oldini olish usullarini ishlab chiqadi.

Oʻzbekistonda U.ning rivoji 1924-yilda Oʻrta Osiyo universitetining tibbiyot ftida urologiya kafedrasi hamda 25 oʻrinli urologiya klinikasi tashkil etilishi bilan bogʻliq. 60—70-yillarda radiologik, angiografik, urodinamik, kompyuter tomografik tekshiruvlarning amaliyotga kirib kelishi bilan U.da jarroxlik usullari takomillashdi; TUR, perkutan operatsiyalar, buyrak toshlarini masofadan parchalash yoʻlga qoʻyildi. Hozirgi kunda laparoskopik operatsiyalar (qarang Laparoskopiya) keng qoʻllanmoqda. Bunda O.M. Muxtorov, I.P. Pogorelko, T.N. Pozdnyakova, D.L. Arustamov va boshqalarning hissasi katta boʻldi.

Toshkentdagi U. klinikasi asosida 1990-yil Respublika urologiya ilmiy markazi tashkil etildi, 2002-yilda u Respublika ixtisoslashgan urologiya markaziga aylantirildi. 1932-yildan Tashkent Vrachlar malakasini oshirish institutida urologiya kafedrasi va klinikasi faoliyat koʻrsatmoqsa. 1997-yil klinika qoshida Toshkent sh. urologiya markazi tashkil etildi, unda OʻzR viloyat hamda tuman shifoxonalarida U. boʻlimlarini ochish, ularni malakali kadrlar va mutaxassislar bilan taʼminlash ishlari amalga oshiriladi.

Respublika klinikalarida urologik kasalliklarga tashxis qoʻyish va davolashda ultratovushli skenirlash, ularning endoskopik va rentgenologik apparatlar, tashqi toʻlqin yordamida buyrak va siydik yoʻli toshlarini maydalash dastgoxlari bilan jihozlanishi U. sohasining jahon talablari darajasiga koʻtarilishiga imkon berdi. Yirik kasalxonalar tarkibida nefrologiya boʻlimlari va markazlarining tashkil etilishi tufayli oʻtkir va surunkali buyrak yetishmovchiligi bilan bogʻliqtadqiqotlar rivojlandi. Oʻtkir buyrak yetishmovchiligida "sunʼiy buyrak" apparati yordamida qonni tozalash (gemodializ) usuli ishlab chiqildi.