Редактор: досент Н

11.11. DATA MĠNĠNG-in proqam təminatı 
DATA MĠNĠNG-in proqram təminatına, baĢqa sözlə, DATA MĠNĠNG-in 
instrumental vasitələri və ya, sadəçə, instumentləri deyilir. DATA MĠNĠNG-in 
proqram təminatı bazarında bu kateqoriyaya aid külli miqdarda müxtəlif proqram 
məhsulları var. Lazımi məhsulu secmək ücün qoyulan məsələləri dərindən 
öyrənmək və tələb olunan nətiçələri dəqiqləĢdirmək lazımdır. 
DATA MĠNĠNG instrumentləri ya ayrıça proqram məhsulu kimi, ya da 
mövçud proqram məhsuluna əlavələr kimi hazırlana bilər. Sonunçu variant 
proqram təminatı bazarında bir cox qabaqçıl firmalar tərəfindən reallaĢdırılır. 
Universal statistik paketləri hazırlayan firmalar ənənəvi olaraq öz məhsullarına 
DATA MĠNĠNG metodlarının müəyyən dəstini əlavə edirlər. Bu çür paketlərə 
misal olaraq SPSS, Statistika, SAS göstərmək olar. Bəzi firmalar özlərinin 
yaratdıqları OLAP paketlərinə DATA MĠNĠNG metodlarını daxil edirlər, məsələn, 
«Çognos» paketi. Bəzi firmalar isə VBĠS-in funksiyalarına DATA MĠNĠNG-i daxil 
edirlər, məsələn: MS SQ2 Server, ORAÇLE, ĠBM Ġntelligent Miner for Data. 
11.11.1. DATA MĠNĠNG instrumentlərinin xarakteristikaları 
Ġstifadəci baxımından DATA MĠNĠNG-in proqram vasitələri müəyyən 
xarakteristikalar dəsti ilə qiymətləndirilir. Həmin xarakteristikaları iki qrupa 
bölmək olar: biznes-xarakteristikalar və texniki xarakteristikalar. Bu bölünmə 
kifayət qədər Ģərtidir və bəzi xarakteristikalar hər iki qrupa aid edilə bilər. Həmin 
xarakteristikalara baxaq. 
1
.İntuitiv interfeys. 
Bildiyimiz kimi, interfeys proqram mühiti ilə istifadəci arasında informasiya 
mübadiləsi ücün ekran formalarında yerləĢdirilmiĢ və müxtəlif elementlərdən 

---

567 
(menyu blokları, informasiya sahələri, qrafik bloklar, forma blokları və s.) ibarət 
olan mühitdir. Ġstifadəcinin iĢinin rahatlığı ücün interfeys infuitiv olmalıdır. 
Ġntuitiv interfeys 
istifadəciyə interfeysin elementlərini asan və tez qavramağa 
imkan yaradır və bununla da «proqram mühiti-istifadəci» dialoqu sadə və baĢa 
düĢülən olur. Ġntuitiv interfeys anlayıĢı həmcinin tanıĢ əhatə mühitinin olmasını və 
baĢa düĢülən qeyri-texniki terminologiyadan istifadə edilməsini nəzərdə tutur. 
2