Редактор: А. Тилегенов Редколлегия ағзалары

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
51
– o’quvchilar o’qigan ma’lumotlarini mantiqiy tahlil qila olishi;
–
o’quvchilar raqamli dunyoda o’rganishda ta’lim texnologiyalari yordamida 
o’rganish usullarini o’zgartirishi;
–
o’quvchilar murakkab hodisalarni o’rganishda o’z g’oyalarining raqamli tasvirini 
yaratish uchun yangi imkoniyatlarni taklif qilishi va ular bilan shug’ullanishi,
boshqalar bilan fikr almashishi, tahlil qila olishi;
–
o’quvchilar yangi bilim, ko’nikma va malakalarni egallashda raqamli dunyoda 
o’rganish texnologiyalaridan foydala olishi hamda amaliyotga tadbiq eta olishi;
–
o’quvchilar yangi va notanish raqamli muhitda umrbod ta’limni qo’llab-
quvvatlaydigan keng ko’nikmalar va istiqbollarni rivojlantirishlari kerak.
Ta’lim sifatini baholash xalqaro tadqiqotlarida ishtirok etish va raqamli dunyoda 
o’rganish jamiyatimizga nima beradi?
–
o‘qituvchilarning har tomonlama ta’lim-tarbiyaga e’tiborini kuchaytirishni talab 
etadi;
–
kadrlarni kelajakda ochiq, real dunyo muammolariga yechim topa olishlari uchun 
texnologiyadan faol va avtonom foydalana oladi;
–
hisoblash va ilmiy tadqiqot amaliyotlari, bu tizimlarni o’rganish, g’oyalarni 
ifodalash va hisoblash mantig’i bilan muammolarni hal qilish uchun raqamli 
vositalardan foydalanish qobiliyati rivojlanadi;
–
ota-onalarni farzandlari o’qishini nazorat qilish uchun yangi texnologiyalardan 
foydalanish ko’nikmalarini shakllantiradi;
–
jamiyatning yangi va notanish raqamli muhitda umrbod ta’limni qo’llab-
quvvatlaydigan ko’nikma va istiqbollari rivojlanadi.
PISA (Program for International Student Assessment) xalqaro baxolash dasturining 
kelajakdagi loyihasi PISA 2025 Learning in the Digital World (PISA 2025 Raqamli dunyoda 
o’rganish) bo’lib, bunda o‘qish, matematika, tabiiy fanlarda savodxonligini baholashdan 
tashqari hodisani ilmiy tushunish, ilmiy ma’lumotlar asosida xulosa qilishga bog’langan 
kompetensiyalarini aniqlash ham olib boriladi. Hozirgi vaqtda mutaxasislar tayyorlashda 
ikkita yo’nalish mavjud bo’lib, bulardan birinchisi fanlarning o’zaro aloqasi bo’lsa, 
ikkinchisi esa mutaxasislarning kasbga nisbatan kompetensiyasini rivojlantirish hisoblanadi.
PISA 2025 “Raqamli dunyoda o‘rganish” baholashi tadqiqotlar yordamida o‘rganish 
uchun zarur bo‘lgan ikkita kompetensiyaga e’tibor qaratadi:
–
o’z-o’zini tartibga soluvchi ta’lim, bu o’rganish jarayonida o’zining metakognitiv, 
kognitiv, xulq-atvori, motivatsion va affektiv jarayonlarini kuzatish va nazorat 
qilishni nazarda tutadi; 
–
tizimlarni o’rganish, g’oyalarni ifodalash va hisoblash mantig’i bilan muammolarni 
hal qilish uchun raqamli vositalardan foydalanish qobiliyatiga ishora qiluvchi 
hisoblash va ilmiy tadqiqot amaliyotlari.
Xulosa qilib aytganda PISA (Program for International Student Assessment) xalqaro 
baxolash dasturining kelajakdagi loyihasi PISA 2025 Learning in the Digital World (PISA 
2025 Raqamli dunyoda o’rganish) mamlakatimizda ta’lim tizimining rivojlanishida, kelajak 
avlod kadrlarining yetuk mutaxasis bo’lib shakllanishida, o’qituvchilarimizni ta’lim-
tarbiya berishda yangicha yondashishga va o’zining kasbiy kompetentligini mustaqil 
nazorat qilishda, o’quvchilarimizni darslarga qiziqish xussiyatini oshishi, raqamli dunyoda 
o’rganishdagi texnologiyalarni samarali qabul qilishi va qo’llay olishi, hodisalarni ilmiy 
jihatdan tushuntirishi, ilmiy tadqiqotlarni loyihalashi va baholashi, ma’lumotlar va dalillarni 
ilmiy talqin qilishidagi kompetensiyalarini rivojlantirishda muhim amaliyot bo’ladi.

---