Редактор: А. Тилегенов Редколлегия ағзалары

МУҒАЛЛИМ ҲӘМ ҮЗЛИКСИЗ БИЛИМЛЕНДИРИЎ
50
loyiha Xalq ta’lim vazirligi, “O‘zbektelekom” kompaniyasi va “Huawei” kompaniyasi 
hamkorligida tashkil qilingan. Mazkur ikkita maktabning 5 tadan o‘quv xonalari Huawei 
kompaniyasi tomonidan ta’mirdan chiqarilib, zamonaviy videokonferensaloqa tizimi, 
hamda maktab o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan planshetlar beg‘araz yordam sifatida 
taqdim etildi.[3] Bunday o’quv xonalari va planshetlarni dasturlari va elektron darslik, 
qo’llanmalari bilan jihozlash bugungi kunda dolzarb masala. Qachonki, planshet ta’lim 
olishning bir elementiga aylansa, bolalar o‘qish jarayoniga katta qiziqish bilan kirishadi. Bu 
o‘yin bilan klassik ta’limni birlashtirishga tengdir. Natijada o‘qish jarayoni yaxshilanadi, 
o‘zlashtirish, ta’lim darajasi va kadrlarni tayyorlash samaradorligi oshadi. 
Raqamli dunyoda o’rganish uchun darslik va o’quv qo’llanmalarimiz ko’lamini oshirish 
pedagog hodimlar va dasturchilarning o’zaro hamohang ishlashiga zamin bo’ladi. Bular 
yaratadigan elektron darsliklari bilim olish jarayonini qiziqarli, yengil, esda qolarli va 
zararsiz qilishga yo‘naltiriladi. Buning uchun deyarli barcha sezgi organlari hamda axborotni 
qabul qilishning barcha usullari harakatga keltiriladi. Birgina sahifada bir vaqtning o‘zida 
ham matn, ham audiotushuntirish, ham videorolik, ham 3D-animatsiya bo‘lishi mumkin. 
Zarur hollarda musiqa yoki tovushlar, masalan, biologiya darslari uchun yurak urishi va 
hokazolar ham bo‘ladi. Ya’ni darslikni qismlarga ajratish, yig‘ish, eshitish va his qilish 
imkoniyati bor bo’ladi.
Bunday darsliklarni o’quvchilar planshetlar, android telefonlar va notebooklar yordamida 
foydalanish mumkin bo’ladi. O’z navbatida “Bola — o‘quvchining planshetda o‘yin 
o‘ynamasdan faqat o‘qishiga qanday kafolat bor?” degan savol tug’uladi. Bolaning o‘qish 
jarayonidagi o‘zlashtirishini, davomat va tartib-intizomni nazorat qiluvchi dasturiy ta’minot 
mavjud. Ota-onalarga bolaning shaxsiy kabinetiga kirishiga ruxsat beriladi. Bunda bola 
yangi mavzuni qachon ko‘chirib olganini, qachon uni ko‘rganini, qancha vaqt o‘rganganini, 
qanday mavzu va savollarga javob berganini kuzatish mumkin. Ushbu ma’lumotlarga ota-
onalar bilan birga o‘qituvchiga ham ruxsat bor. Raqamli darsliklar shunday qurilganki, 
birorta mavzuni o‘zlashtirmasdan keyingisiga o‘tishga imkon berilmaydi. Bu shaffof va 
to‘ppa-to‘g‘ri nazorat tizimidir.
Ta’lim sifatini baholash xalqaro tadqiqotlarida ishtirok etish va raqamli dunyoda 
o’rganish O‘zbekistonga nima beradi? Bu savolga quyidagi javoblarni berishimiz mumkin:
– milliy ta’lim tizimini isloh qilish, ta’lim mazmunini, pеdagog kadrlar tayyorlash 
va ularning malakasini oshirish dasturlarini takomillashtirish hamda mutaxassislar 
tomonidan darsliklarning yangi avlodini yaratish;
–
tadqiqotlarda olingan natijalar mamlakatdagi ta’lim sifati va uning xalqaro 
standartlarni hisobga olgan holda egallagan o‘rni to‘g‘risida xulosalar chiqarish;
– milliy tadqiqotlarni sifatli o‘tkazish; 
–
xalqaro standartlar darajasida yuqori iqtisodiy samaraga asoslangan milliy baholash 
tizimini yaratish;
– milliy ta’lim sifatini baholashdagi nazorat matеriallarini xalqaro tadqiqotlarda 
qo‘llaniladigan nazorat matеriallari sifati darajasida ishlab chiqish;
– O‘zbеkistonda turli tashkilotlarning yеtakchi mutaxassislarini jalb qilgan holda 
xalqaro tadqiqotlarda ishtirok etish orqali mahalliy mutaxassislarimizda monitoring 
tadqiqotlarini o‘tkazish madaniyati rivojlanadi, ta’lim sifatini baholashning xalqaro 
standartlarga moslashuviga olib kеladi.
Ta’lim sifatini baholash xalqaro tadqiqotlarida ishtirok etish va raqamli dunyoda 
o’rganish O‘zbekistondagi o’quvchilarga nima beradi?
–
o’quvchilarni maktab jarayonida olgan bilimlarini real hayotdagi vaziyatlarga, 
muammolarga qo’llay olishi;

---