Real vaqt tizimlari 1-ma’ruza: Sanoat va boshqaruvning avtomatlashtirilgan tizimlari

Avtomatlashtitilgan tizimlarning elementlari va ularning funktsiyalari

• Hisoblash bo'limining yadrosi bilan qayta ishlash natijalari monitor ekraniga aks ettirishning standart tizimlari yoki boshqa visual qurilmalar уоrdаmidа chiqariladi, yoki aloqa kanali orqali ахbоrоtni ikkilamchi qayta ishlanishi uchun, аnсhа yuqori darajadagi tizimlar bilan ta'sirlashish uchun yuboriladi.
• Zamonaviy hayot usbbu tipdagi tizimarga qanchalik bog'liqligini ko'rsatish uсhuп RVT qo'lianilish sohalariga misollar keltiramiz:
• 1.Наrbiу va koinot soha: bort va ichki qurilmalar:
• o’lchash va boshqaruv tizimlari, rаdаrlаr;
• raqamli videotizimlar, simulyatorlar va modellar;
• raketalar, holat va joyga bog'langanlikni aniqlash tizimlari.
• 2. Sanoat:
• ishlab chiqarish (ATBL) va texnologik jarayonlarni (ATBTL) avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari ;
• avtomobilsozlik:simulyatorlar,motomiboshqarishtizimlari,avtomatik ulagich tizimlari;
• Energetika: ахbоrоt yig'ish, ma'lumot va qurilmalami boshqarish,
• telekommunikatsiyalar: kommunikatsion qurilmalar, tarmoq, kommutatorlari, telefon stansiyalari, bank qurilmalari.
• 3. Keng iste'mol tovarlari:
• mobil telefonlar;
• rаqаmli televizion dekoderlar;
• raqamli televideniya (multimediya, videoresiverlar);
• kompyuter va ofis qurilmalari (printerlar, kopirlar).

Boshqaruvning sanoat tizimlarini tashkil qilish.

• Sanoat tizimining asosiy qismlari:
• Unda markaziy element sifatida echiladigan masalaga qarab yoki sodda mikroplata, yoki katta hajmdagi tashqi xotira, ma’lumotlar bazasi va tarmoqli ta’sir vositalariga ega mikroprotsessor kompleksi bo‘lishi mumkin bo‘lgan hisoblash bo’limi xizmat qiladi. Hisoblash bo’limi ikki masalani echadi. Birinchisi - bu real jarayonlami dinamik modeli asosida dasturiy boshqaruv. Ikkinchisi - interfeysning xizmat ko‘rsatuvchi xodimlari bilan tashkil qilinishi. Bu erda boshqaruv obektining ko’rsatgichlari va statistik ma’lumotlarini chiqarish yo‘li bilan uning holati tasvirllantiriladi, shuningdek qo‘lda boshqarish uchun vositalar bo‘ladi.
• Obekt haqidagi axborot, qoidaga ko‘ra, analogli, uzatgich bilan yig‘iladi. Uzatgichlardan ba’zilari passiv: boshqaruv tizimining o‘zi davriy ravishda ularga murojaat qiladi. Boshqa uzatgichlar tizimga axborotni yuborgan holda mustaqil ravishda uning ishini to‘xtatadi.
• Boshqariladigan jarayonga ta’sir elektrik yoki elektromexanik bajaruvchi mexanizmlar yordamida amalga oshiriladi. Masalan, bu haroratni boshqarish uchun ventilyatomi yoqish/o‘chirish bo‘lishi mumkin.
• Uzatgichlar va bajaruvchi qurilmalar o‘rtasida, bir tomondan va raqamli qayta ishlash qurilmalari bilan boshqa tomondan analog-raqamli (ARO) va raqam-analogli (RAO) o‘zgartirgichlar qo‘yiladi. Bundan tashqari, yakuniy bajaruvchi qurilmalami boshqarish uchun dasturlanadigan nazorat-rostlovchilar qo'llaniladi.