Real vaqt tizimlari 1-ma’ruza: Sanoat va boshqaruvning avtomatlashtirilgan tizimlari

Real vaqt tizimlari

1-ma’ruza: Sanoat va boshqaruvning avtomatlashtirilgan tizimlari

Dots., t.f.f.d. Xujayarov I.Sh.

Ma’ruza rejasi Plan lecture

• Real vaqt tizimlarining ta’rifi
• Avtomatlashtitilgan tizimlarning elementlari va ularning funktsiyalari
• Boshqaruvning sanoat tizimlarini tashkil qilish

Real vaqt tizimlarining ta’rifi

• Real vaqt operatsion tizimlarning (RTOS) bir nechta ta'riflari mavjud bo'lib, ularning aksariyati bir-biriga zid keladi. RVT ning maqsadi va asosiy vazifalari bo'yicha turli xil ta’riflarni keltirish uchun ulardan ba'zilari keltiramiz:
• 1. Real vaqt tizimi - bu har qanday dasturning muvaffaqiyati nafaqat uning mantiqiy to'g'riligiga, balki natijani olish uchun ketadigan vaqtga ham bog'liq bo'lgan tizimdir. Vaqt chegaralari qoniqtirilmasa, tizimlarning ishlashidagi nosozlik qayd etiladi.
• Shunday qilib, vaqt cheklovlarini qondirish kafolatlanishi kerak. Bu tizimni oldindan aytish mumkin bo'lishini, ya'ni hozirgi holati va ish hajmidan qat'i nazar, kerakli vaqt ichida kerakli natijani chiqarishni talab qiladi. Shu bilan birga, tizim mavjud resurslardan maksimal darajada foydalanishimaqsadga muvofiqdir.

Real vaqt tizimlarining ta’rifi

• Real vaqtda qattiq (hard) va yumshoq (soft) talablar o'rtasida farqlanadi. Agar dasturning kechikishi boshqariladigan tizimning to'liq buzilishiga olib keladigan bo'lsa, unda qattiq real vaqt (qattiq RTS) haqida gapiriladi. Agar kechikish faqat samaradorlikning, xizmat ko’rsatish sifatini yo'qolishiga olib keladigan bo'lsa, unda yumshoq real vaqt (yumshoq real vaqt) haqida gapiriladi. Aksariyat dasturiy ta'minot yumshoq real vaqtga yo'naltirilgan va yaxshi RTSning vazifasi tizimning xavfsiz ishlash darajasini ta'minlashdir, hatto boshqaruv dasturi hech qachon o'z ishini tugatmasa ham.

Avtomatlashtitilgan tizimlarning elementlari va ularning funktsiyalari

• Мuгаkkаb jаrауоn yoki obektlaгni boshqarish uchun obektlar haqida ma'lumotlar katta oqimining markazlashgan yig'ilishi va matematik qayta ishlanishi,shuningdek foydalanuvchi yoki boshqaruv tizimining bajaruvchi elementlariga qayta ishlash natijalari berilishi lozim.
• Коmруutеr va mikroprotsessor texnikalarining rivojlanishi tezligi obekt harakati dinamikasi yoki boshqariladigan jаrауоnlаr bo'lish tezligiga mos keluvchi dinamik jаrауоn va obektlarni avtomatik boshqarish tizimlarini yaratish imkonini beradi.
• Bunday avtomatizatsiyaning yakuniy maqsadi - Ьеrilgаn vaqt cheklanishlarida boshqaruvning optimal rejimi bilan ta'minlashdir.