Rayonlari va yirik tabiiy-iqtisodiy mintaqalari

1-jadval 

Oʻzbekiston Respublikasi maʻmuriy -hududiy boʻlinishi, 2012 yil 

Maʻmuriy - hududiy 

birliklar 

Hudud 

maydoni, 

ming 

kv.km. 

Aholisi, 

iingkishi 

Tuman-

lar 

Shahar 

posyolkalari 

Qishloq 

fuqarolik 

yigʻinlari 

Qishloq 

aholi 

punktlari 

Oʻzbekiston 

Respublikasi 

448,9  29 559,1 

158 

985 

1844 

11154,

0 

Qoraqalpogʻiston 

Respublikasi 

166,6 

1 693,6 

14 

26 

138 

1130,0 

Andijon 

4,3 

2 714,2 

14 

78 

90 

456,0 

Buxoro 

40,3 

1 707,6  11 

62 

120 

1470,0 

Jizzax 

21,2 

1 186,1 

12 

42 

100 

519,0 

Navoiy 

111,0 

881,7 

8 

38 

54 

594,0 

Namangan 

7,4 

2 420,4  11 

120 

91 

403,0 

Samarqand 

16,8 

3 327,2 

14 

88 

125 

1865,0 

Sirdaryo 

4,2 

739,3 

8 

21 

71 

264,0 

Surxondaryo 

20,1 

2 219,6 

13 

114 

112 

865,0 

Toshkent 

15,3 

2 670,7 

14 

18 

167 

963,0 

Fargʻona 

6,8 

3 281,3 

15 

197 

164 

1020,0 

Xorazm 

6,1 

1 629,2 

10 

58 

98 

559,0 

Qashqadaryo 

28,6 

2 777,8 

13 

123 

148 

1046,0 

Toshkent shahri 

- 

2 310,4  1 

- 

- 

- 

Jadval Oʻzbekiston Respublikasi Davlat statistika qoʻmitasi maʻlumotlari asosida tuzilgan 

 

Bundan  farqli  ravishda,  A.S.Soliyev  “mamlakatni  6  ta  iqtisodiy  rayonlarga 

ajratishni  taklif  qilgan  (Soliyev  A.S.,  1998).  Unda  keltirishicha,  iqtisodiy 

rayonlarning  bunday  toʻri  va  tarkibi,  ularning  haqiqiy  shakllanganlik  darajasi, 

huquqiy maqomi haqida bahs va munozaralar, eʻtirozlar boʻlishi mumkin. Masalan, 

belgilangan  rayonlar  davlatning  tegishli  vazirliklari  (Iqtisodiyot  vazirligi,  Davlat 

statistika  qoʻmitasi)  tomonidan  rasmiy  ravishda  tan  olinmagan.  Boz  ustiga,  bu 

rayonlar hozircha yaxlit va mukammal bozor muhiti, iqtisodiyot makon xususiyatga 

ega emas. Ularda ichki iqtisodiy aloqalar, integrasion jarayonlar rivojlanmagan, har 

bir viloyat (maʻmuriy iqtisodiy rayon), ularga berilgan keng imtiyoz va huquqlardan 

foydalangan  holda,  oʻzlarining  maʻlum  darajada  «mustaqil»  iqtisodiy  salohiyatini 

vujudga keltirmoqda” (Soliyev A.S., 2007). 

H.  Toʻxliyev  iqtisodchi  olimlarning  fikrlarining  umumlashtirgan  holda 

respublikani  6  ta  iqtisodiy  rayonga  boʻlishni  taklif  etadi  (Toʻxliyev  N.,  2006). 

Hozirgacha  ham,  respublikani  iqtisodiy  rayonlarga  ajratish  boʻyicha  olimlar 

oʻrtasida yagona yondoshuv mavjud emas. Chunki, iqtisodchi olimlar Oʻzbekistonni 

iqtisodiy rayonlashtirishda yuqoridagi 6 ta rayonlashtirish tizimidan tashqari, yana 

quyidagi  tasnifni  maʻqul,  deb  hisoblashmoqda.  Bunga  koʻra,  respublika  7  ta 

iqtisodiy rayonga boʻlib oʻrganiladi, yaʻni: 

I.  Toshkent iqtisodiy rayoni; 

---

2.  Jizzax-Sirdaryo iqtisodiy rayoni; 

3.  Fargʻona iqtisodiy rayoni; 

4.  Samarqand-Qashqadaryo iqtisodiy rayoni; 

5.  Buxoro-Navoiy iqtisodiy rayoni; 

6.  Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni; 

7.  Surxondaryo iqtisodiy rayoni. 

Ushbu  rayonlashtirishdan  farqli  ravishda,  geograf  olim  A.S.Soliyev 

Oʻzbekistonni quyidagicha 6 ta iqtisodiy rayonga ajratadi. Ular quyidagicha: 

1.  Toshkent (Toshkent shahri va Toshkent viloyati); 

2.  Fargʻona (Fargʻona, Andijon va Namangan viloyatlari); 

3.  Zarafshon (Buxoro, Navoiy va Samarqand viloyatlari); 

4.  Mirzachoʻl (Sirdaryo va Jizzax viloyatlari); 

5.  Janubiy (Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari); 

6.  Quyi Amudaryo (Qoraqalpogʻiston Respublikasi va Xorazm viloyati 

Biz respublikani iqtisodiy rayonlashtirishni aynan shu taxlitda berishni lozim 

koʻrdik.