|
Инсон гавдасида тўғри цилиндр шаклига ўхшаш бўлган қисмлар мавжуд. Инсон гавдасини туслаш жараёнида буни эсда тутиш мухимдир.
Қомат шаклини тасвирлашда ўзгаришларни кузатиб бориш шарт эмас. Унинг тузилиши боғлиқлигига амал қилиш керак, топилган нисбатлар харакати умумий характерини солиштириш лозим.
Суяклар ва ташқи мускулларини яхши билиш, ёруғлик сояларини кўр - кўрона кўчириб қолмай, ҳар бир ёруғ ва соя асосини бирикувлари, яъни аниқ маълумотга таянган ҳолда иш олиб боришни амалга ошишига ёрдам беради. Аммо шакл тузилишларини тахлил қилишда меъёрдан чиқмаслик талаб этилади. Чизманинг охиридаги умумлаштириш жараёни бошланади. Асосий ёритилган юзалар ва соялар аниқланади.
У ёруғликка қанчалик яқин бўлса, ёруғлик ва соя шунчалик аниқ бўлади. Юқоридан тушган ёруғлик бош ва елкани кучлироқ ёритади. Ёруғлик кучи пастга тушган сари ошиб боради. Ана шу ёритилган юзадан аста – секин соя қисмига ўтиш ҳолати тасвирнинг яхлитлигини таъминлайди. Қоматни кийим билан умумий шаклини қуриб олишда, кийим танага ёпишиб турадиган қисмларини аниқлаб олиш керак бўлади. Булар елка кенглиги, бели, оёқ, тизза ва бошқалар. Анна шу қисмлари, шаклнинг асосий тузилишини кўрсатиб беради. Бурилган ва қайрилган жойларидан шаклнинг хусусиятларини яққол кўриш
мумкинАгар чизма тасвирда гавда атрофидаги нарсалар ҳам кўрсатиш керак бўлса, ундай ҳолда уларнинг шакли ва тусларига ортиқча ишлов бермаслик лозим. Орқада жойлашган предметлар олдинги қисмга чиқиб кетмаслиги керак. Уларнинг ҳар бири ўз ўрнида бўлиши керак.
Агар атрофдаги жисмларни ҳаддан ташқари аниқ қилиб ишлаб чиқилса, унда тасвирнинг яхлитлиги бузилади.
Ўқув чизма тасвирини ишлаш жараёнида шаклни кўчириб олиш эмас, уни конструктив қуриш, атроф бўшлиқ фазони тасвир орқали етказиб бериш керак. Қоматни конструктив қуриш, пластик шакл яхлитлигини кўрсатиб бериш маҳорати шаклланиши зарурдир.
Қоматни вертикал мустахкам туришини кўрсатиб бериш учун бўйин чуқурчасидан таянч ўтказиб, оғирлик марказини аниқлаб олиш керак.
Бу орқали бош, гавда, қўл ва оёқлар ҳолатини аниқлаб олишга ёрдам беради.
Бўйин эгилиши ва пропорциясини белгилаб олиб, бош бурилган қисми шаклини қурамиз. .
Оёқларни тасвирлашда сон суяги мускуллари болдир суягининг тузилиши аҳамият бериш, болдир суяги шакли уларнинг бир – бири билан боғланишларини аниқ кўрсатиб беришга ҳаракат қилиш лозим.
Қўл панжалари ва товонлар чизилиши мураккаб бўлган шакллардир. Шунинг учун уларнинг суяклари ва мушаклари тузилишини аниқ билиб олиш керак.
Қомат - ўзаро боғланган шаклларнинг мураккаб йиғиндисидир. Бир қисмнинг ҳаракатга келиши, қоматнинг бошқа қисмлари холатига ва мушаклари ўзгаришига олиб келади.
Инсон қомати жуфт шаклларга эгадир. Шунинг учун ҳам унинг қисмларини жуфт ҳолда қуриш керак: икки тиззаси, кўкрак қафаси ва мушаклари, икки елка ва бошқалар.
Қомат шакли қуриб олингандан сўнг, яна бир бор нисбатларини ва жойлашиш ўрнини, перспектив қисқариши текшириб чиқиш керак бўлади.
Ёруғлик нурлари умумий шаклини ва қисмлар билан бир вақтда ишлаб олиш керак. Шаклни тўлиқ чизиб олиб, соя ва ёруғ қисмлари туслари ажратиб чиқилади.
Инсон гавдасида тўғри цилиндр шаклига ўхшаш бўлган қисмлар мавжуд. Инсон гавдасини туслаш жараёнида буни эсда тутиш мухимдир.
Қомат шаклини тасвирлашда ўзгаришларни кузатиб бориш шарт эмас. Унинг тузилиши боғлиқлигига амал қилиш керак, топилган нисбатлар харакати умумий характерини солиштириш лозим.
Суяклар ва ташқи мускулларини яхши билиш, ёруғлик сояларини кўр - кўрона кўчириб қолмай, ҳар бир ёруғ ва соя асосини бирикувлари, яъни аниқ маълумотга таянган ҳолда иш олиб боришни амалга ошишига ёрдам беради. Аммо шакл тузилишларини тахлил қилишда меъёрдан чиқмаслик талаб этилади. Чизманинг охиридаги умумлаштириш жараёни бошланади. Асосий ёритилган юзалар ва соялар аниқланади.
У ёруғликка қанчалик яқин бўлса, ёруғлик ва соя шунчалик аниқ бўлади. Юқоридан тушган ёруғлик бош ва елкани кучлироқ ёритади. Ёруғлик кучи пастга тушган сари ошиб боради. Ана шу ёритилган юзадан аста – секин соя қисмига ўтиш ҳолати тасвирнинг яхлитлигини таъминлайди.
Қоматни кийим билан умумий шаклини қуриб олишда, кийим танага ёпишиб турадиган қисмларини аниқлаб олиш керак бўлади. Булар елка кенглиги, бели, оёқ, тизза ва бошқалар. Анна шу қисмлари, шаклнинг асосий тузилишини кўрсатиб беради. Бурилган ва қайрилган жойларидан шаклнинг хусусиятларини яққол кўриш мумкин.
Агар чизма тасвирда гавда атрофидаги нарсалар ҳам кўрсатиш керак бўлса, ундай ҳолда уларнинг шакли ва тусларига ортиқча ишлов бермаслик лозим. Орқада жойлашган предметлар олдинги қисмга чиқиб кетмаслиги керак. Уларнинг ҳар бири ўз ўрнида бўлиши керак.
Do'stlaringiz bilan baham: |
