Raqamli iqtisodiyotda axborotlar xavfsizligini

Oʻzbekistonda Web-saytlar insidentlarining xostinglar kesimidagi 
dinamikasi
8
- Web-saytda himoyaning mavjud emasligi yoki yetishmasligi; 
- foydalanuvchilarning notoʻgʻri autentifikatsiya qilinishi; 
- parolni bilib oliash (“brute force” hujumi) 
- axborot tizimlarini tashqi Internet tarmogʻiga ulanishi; 
- VPN-servisdan foydalanish; 
- tizimni zararli dasturiy ta’minot bilan zararlanishi; 
- SQL-in’eksiyasiga oʻxshash maqsadli hujumlar; 
- autentifikatsiya qilish mexanizmiga ega boʻlmagan dasturiy ta'minot va 
ma'lumotlar MBBT, shuningdek, muddati oʻtgan yoki yaroqsiz SSL 
sertifikatlaridan foydalanish; 
- ximoya tizimi zaif boʻlgan RDP (Remote Desktop Protocol) protokolidan 
foydalanish; 
- botnet tarmoqlariga a’zo boʻlgan xostlar; 
- TFTP-protokoli (Trivial File Transfer Protocol) va u bilan bogʻliq 
autentifikatsiya mexanizmlari yoʻqligi tufayli begona kontentni yuklab olishga olib 
kelishi mumkin boʻlgan portlardan foydalanish. 
8
Oʻzbekiston Respublikasi axborot xavfsizligi bilan bogʻliq insidentlarni bartaraf etish xizmati 
ma’lumotlari asosida muallif tomonidan ishlab chiqilgan. 

---

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №1, февраль, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
Xulosa va takliflar 
Iqtisodiyotning 
koʻplab sohalarida amalga oshirilayotgan raqamli 
transformatsiya jarayonlarida iqtisodiy sub’ektlar faoliyatining koʻlami kengayib 
borishi bilan birga kiberxavfsizlik, iqtisodiy xavsizlik va axborot xavfsiligi 
sohasida dunyoda avvallari mavjud boʻlmagan butunlay yangi koʻrinishdagi xatar 
va tahdidlarning paydo boʻlishiga olib keladi. Jahon amaliyotidan ma’lumki, 
raqamli iqtisodiyotning toʻgʻri shakllanishi va samaradorligi koʻp jihatdan axborot 
xavfsizligini ta’minlashga bogʻliq. Raqamli ma’lumotlar xavfsizligiga 
tahdidlarning paydo boʻlishi barcha - davlat, alohida tashkilot va fuqarolar 
darajalarida ham xavfsizlikni ta’minlashning asosiy yoʻnalishlaridan biriga 
aylanmoqda.Hozirgi kunda ma’lumotlarni saqlash tizimlariga hujumlar tobora 
murakkablashib, koʻp uchraydigan salbiy holatga aylanib borayotganligi sababli 
mamlakat iqtisodiy barqarorligini saqlash va raqobatdoshlikni ta’minlashda 
axborot xavfsizligi masalalari ustuvor vazifa boʻlishi zarur. 
Yuqoridagilarni e’tiborga olgan holda, iqtisodiy tarmoq tashkilotlari web-
sayti va korporativ tarmoqlarini axborot xavfsizligiga tahdidlarni bartaraf etish va 
himoya qilish maqsadida quyidagi tashkiliy va texnik choralarni koʻrish kiberfazo 
va axborot tizimlariga uyushtiriladigan ichki hamda tashqi tahdidlarni oldini olish 
hamda oqibatlarini bartaraf etishga imkon beradi deb hisoblaymiz: 
-
kontentni boshqarish tizimida (CMS) kiritligan oʻzgarishlarni