Raqamli iqtisodiyotda axborotlar xavfsizligini

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №1, февраль, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
Shu bilan birga, shu davrda davlat sektorida sodir etilgan insidentlar tahlil 
qilinganda, 2017 yilga nisbatan 62,5 foizga kamaygan, ammo, 2018 yilga nisbatan 
2 martadan koʻp oʻsish, jumladan, Spam va Ddos hujumlari toʻliq bartaraf etilgan 
boʻlsada KRYu va defeys tahdidlarida salbiy oʻsish kuzatilgan (3-rasm). 
3-rasm. 
2017-2018 yillarda davlat sektoriga uyushtirilgan tahdidlar 
dinamikasi
6
Kiberxavfsizlik boʻyicha eng koʻp insident Oʻzbekistondagi web-ishlab 
chiquvchilar orasida eng ommabop boʻlgan “WordPress” CMSda aniqlangan va bu 
koʻrsatkich yuqoriligacha qolmoqda. 2017-2018 yillarda aniqlangan hodisalar 
bilan taqqoslash “Magento”, “Drupal” va “1C-Bitrix” kontentni boshqarish 
tizimlarida noxushliklar bartaraf etilgan (4-rasm). 
4-rasm. 
Oʻzbekistonda kontentni boshqarish tizimlari kesimidagi insidentlar 
dinamikasi
7
Amalga oshirilgan intsedentlarning 69 foizi (2018 yilga nisbatan 6 % ga 
qisqargan) Oʻzbekistondagi xosting-provayderlar maydonlarida joylashgan veb-
saytlarda, qolgan 31 foizi xorijiy mamlakatlardagi xostingda aniqlangan (5-rasm). 
5
Oʻzbekiston Respublikasi axborot xavfsizligi bilan bogʻliq insidentlarni bartaraf etish xizmati ma’lumotlari 
asosida muallif tomonidan ishlab chiqilgan. 
6
Oʻzbekiston Respublikasi axborot xavfsizligi bilan bogʻliq insidentlarni bartaraf etish xizmati ma’lumotlari 
asosida muallif tomonidan ishlab chiqilgan. 
7
Oʻzbekiston Respublikasi axborot xavfsizligi bilan bogʻliq insidentlarni bartaraf etish xizmati ma’lumotlari 
asosida muallif tomonidan ishlab chiqilgan. 

---

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №1, февраль, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
2017-2019 yillarda mamlakat kiberfazosida amalga oshirilgan turli 
tahdidlarni tadqiq etish shuni koʻrsatadiki koʻp hollarda insidentlar quyidagi 
holatlarda aniqlangan: 
- kontentni boshqarish tizimi (CMS)ning eskirgan versiyalari va ularga 
qoʻshimchalar kiritilishi natijasida xavfsizlik kodidagi xatoliklar; 
- parollarning soddaligi; 
- xavfsiz boʻlmagan manbalardan yuklab olingan andozalar va 
kengaytmalar; 
- Web-saytni boshqarish/sozlash amalga oshiriladigan kompyuterlarning 
viruslar bilan zararlanganligi; 
5-rasm.