Раҳмонов Улуғбек Каримович

Таянч иборалар 
Цивилизация – маданий ҳаётнинг юксак тараққиёти, тамаддун 
Археология - қадимги моддий маданият ёдгорликлари асосида халқлар тарихий 
ўтмишини ўрганувчи фан 
Авесто - туркий халқларнинг қадимги қўлёзма китоби
Элемент-унсур, заррача
Регитатив - овоз чиқариб ўқиш
Арфа - учбурчак шаклидаги торли тирнама мусика асбоби
Уд - шарк халқларининг машҳур қадимги чолғу асбоби 
Таржеъ - қайтариш, "Шашмақом"нинг чолғу қисмидаги куйлардан бири 
Пешрав - олдинда юрувчи, бошловчи - мақомларнинг чолғу бўлимида 
келадиган куйлардан бири
Архитектура - грекча: лойиҳалаш, қуриш, безаш санъати 
Такт - (тегиш, таъсир этиш) бир кучли ҳиссадан иккинчи кучли хиссагача 
бўлган оралиқ 
Ритм - (бир текис оқим) - мусиқа асаридаги узун-кисқаликлар жиҳатидан 
муносабатлар 
Хор - вокал-хор мусиқасини ижро этувчи жамоа 
Нота - белги- мусиқа товушларини ёзиб кўрсатадиган белги 
Импровизация - тўсатдан, кутилмаган, тасодифий - мусиқа асарининг бир йўла 
ижод қилиниб, бадиҳа тарзида ижро этилиши 
Стандарт - тартибга келтирилган мажбурий талаблар 
Театр - саҳна асарлари ижро этиладиган санъат даргоҳи 
Физиологик - физиологияга оид 
Сценарий - саҳна сўзи, бадиий-мусикали асарнинг режаси 
Режиссёр – французча "бошқараман" - саҳна асарларини саҳналаштирувчи 
санъаткор 
Диалог - икки кишининг ўзаро сўзлашуви 
Технология — ўсиш тизими 
Фольклор - билим, халк билими, халқ донишмандлиги 
Гармония - боғланиш, оҳангдошлик-бир йўла эшитиладиган бир неча 
товушларнинг ўзаро боғланишда келиши 
Регистр - ёзиб қўйиш, тогапириб кўйиш - маълум бир мақсадда бир қисм 
товушқаторнинг қўшни товушқатор билан қўшилиб келиши 
Рондо - бош мавзуни бир неча бор турли мавзудаги эпизодлардан сўнг ҳар доим 
қайтарилишидан тузилган мусиқий шакл 
Соната - камер чолғу мусиқий жанр 
Сюита - ҳар бир қисми мустақил асар бўлган турли мазмундаги мусиқий 
пьесаларнинг боғланиб келиши 
Опера - мусиқали драма асари 
Вальс - икки киши жуфтлигида оҳиста ўйналадиган рақс 
Кантата — "ашула айтмоқ"- якка хонандалар, хор ва оркестр учун ёзиладиган 
йирик вокал-симфоник жанр 
Квартет - тўрт кишилик вокал ёки чолғу ансамбли 

---

153 
Симфония - грекча “оҳангдошлик” - соната шаклида симфоник оркестр
учун яратилган монументал мусиқий асар 
Партия - ансамбль қатнашчиларидан бири ёки унисон ҳолда ижро 
этувчиларнинг ноталари 
Фуга - полифоник шаклда тузилган мусиқий асар 
Вариация - мусиқий асарнинг мавзу куйи ёки жўр қисмининг турланиши 
Тембр - товуш туси, ҳар бир мусиқа чолғу асбоби ёки хонанда 
овозининг ўзига хос товуш мазмуни 
Темп - мусиқа асарининг ижро этилиш сурати 
Динамика - мусиқавий товушларнинг қаттиқ - секин ижро қилиниши 
Интонация - бадиий ифодани мусиқий товушлар билан тўғри ифода этиш 
Артикуляция - мусиқий чолғу асбоблар ва ашулачилар овозида сурункасига 
келган товушларни ижро этиш усуллари 
Альтерация – латинча "ўзгартираман" маъносини билдиради; ярим тон ёки 
тўлиқ тоннинг кўтарилиши ёки пасайиши.
Фразировка - мусиқий асар ижросида айрим жумлаларни бадиий бўрттириб 
бериш 
Дикция – “талаффуз” 
Акустика - товушларнинг бинонинг ҳар бир қисмида баробар эшитилиши 
Полифония - кўповозли мусиқа тури, ҳар бири алоҳида мустақилликка эга 
бўлган бир неча куйнинг гармоник қўшилиб, мураккаблашиб ривожланиши 
Остинато - кўп марта қайтарилувчи куй ёки ритмик тузилиш.

---

154