Rahmanova z

4-mashgulot
Mavzu. Asl biriktiruvchi to’qima


Mashgulotning maqsadi: Asl biriktiruvchi to’qimasining tuzilishini urganish.
Reja: 1. Mezenximaning tuzilishi.
2. Retikulyar to’qima ning tuzilishi
3. Siyrak tolali asl biriktiruvchi to’qimasining tuzilishi.
4. Zich tolali biriktiruvchi to’qimasining tuzilishi.
Kerakli jihozlar: mikroskoplar, yoritgich chiroqlar, tayyor gistologik preparatlar jamlanmasi, amaliyot darsi uchun uslubiy qullanmalar, amaliyot darsi uchun daftarlar, oddiy qalamlar va ruchkalar.


Preparat: Mezenxima (10-rasm).



10-rasm. Mezenxima
1-mezenxima hujayralari

Mezenxima to’qimasi embrion tanasida uchraydi. Preparat mikroskopning kichik obyektivi ostida kuzatilganda siyrak xolida joylashgan yulduzsimon mezenxima hujayralari kurinadi. Ularning orasida amorf modda buladi. Mezenxima hujayralari turli uzunlikdagi usimtalari yordamida bir-biri bilan tutashib sinsitiy xosil kiladi. hujayra yadrolari yumalok shaklida bulib xromatinga boy buladi. Bulardan tashkari mezenxima hujayralari orasida limfositlar va qon tomirlarini uchratish mumkin.

Retikulyar to’qima to’qima biriktiruvchi to’qimalar qatoriga kirib, to’rsimon tuzilishga ega. Asosan retikula hujayra va retikula tolachalaridan tashkil topgan. Hujayralari tolachalari bilanbirikkan holda bo’lib, tolalar tartibsiz yo’nalishdagi organlar asosini tashkil qiladi. Qizil iliq va limfa tugunlarida hamda ichakning shilimshiq qavatida, buyrak va boshqa organlarda retikulyar tola asosini kollagen mikrofibrillar tashkil etgan bo’lib, ustini murakkab uglevod moddalar qoplab turadi. shuning uchun bu tolacha osmiy kislotani o’ziga yaxshi singdiradi.
Retikulyar to’qima organizmda muhim vazifalarni bajaradi. Qon hosil qiluvchi organlarda qonning shaklli elementlarini yaratadi. Retikulyar to’qima bir joydan o’tayatgan qon va limfa tomirlarida uchraydigan organizm uchun yot bo’lgan oqsillarni vamikroblarni tutib, ya’ni makrofaglarga aylanib fagositoz qilish va ularga qarshi antitela ishlab chiqarish xususiyatiga ega. Odatda, retikulyar to’qima tarkibida (limfa tuguni misolida ko’rsak) limfositlar ko’p bo’lganligi tufayli retikulyar tola va hujayra yaxshi ko’rinmaydi. Shuning uchun kesmada limfositlar yo’q yoki kam joylarni topib, katta obyektivda kuzatish mumkin.