Rahmanova z

Preparat: Bir qavatli silindrsimon epiteliy (5-rasm)
Preparat mikroskopning kichik obyektivi orkali karalganda surgichli /vorsinkali / sidinrsimon hujayralarga yega bulgan bir qavatli silindrsimon epiteliy yaxshi kurinadi. Silindrsimon hujayralarning tubi bazal membranaga tegib turadi. Yadrolari hujayraning bazal kismidan joylashgan. Hujayralarning apikal kismida ingichka, nozik pushti rangli mikrovorsinka joylashgan. Mikrovorsinkalarning ko`p bulishi hujayralarning surish yuzasini benixoya kengaytiradi. Mikroskopning
katta obyektivi orkali bir qavatli silindrsimon epiteliy to’qimani, uning gajaklari aks etdirib rasmini amaliy Mashg’ulot daftariga chizib olish tavsiya etiladi.

5-rasm. Bir qavatli silindrsimon epiteliy (I.V. Almazovdan)
1-epiteliy hujayralari, 2- biriktiruvchi to’qima, 3-kon tomirlari.

Bir qatorli prizmasimon (silindrsimon) kiprikli epiteliy. Bunday hujayralar 6-7 qirrali prizma tuzilishida bo’lib, silindrsimon shaklga ega. Ovalsimon yadrosi hujayraning bazal qismiga bir oz surilgan bo’ladi. Boshqa prizmasimon hujayralardan asosiy farqi uning apikal qismida mayda kiprikchalar bo’lib, ular doim bir tomonga qarab hilpillab turishidir. Shu sababli ham ular hilpillovchi epiteliy ham deyiladi. Bunday hujayralar, odatda, sutemizuvchi hasvonlarda va odamda bchachdon naychasi ichi devori bilan bachadonning ichki yuzasini qoplab turadi. Bunday epiteliy hujayralarining atrofida ko’pgina bez hujayralari ham joylashgan bo’lib, ularning chiqaruv kanalchalari naycha bo’shlig`iga oiladi. Ishlab chiqarilgan sekret nay bo’shlig`iga chiqadi. Naychaning kiprikli epiteliy hujayrasining asosiy vazifasi o’z harakati, ya’ni doimo hilpillab turishi bilan nay bo’shlig`ida urug`langan tuxum hujayrani bez sekreti yordamida bachadon bo’shlig`i tomon surishdan iborat. Bachadonga kelib tushgan urg`langan tuxum hujayra bachadon bo’shlig`i devoriga o’rnashib olib, shu yerda o’ziga makon topadi va rivojlana barib embrionga yalanadi. Binobarin, homila shu tariqa dunyoga keladi.