Rahim Vohidov, Husniddin Eshooqutov

Mftra - quyosh xudosi. «Avesto»da u bitmas-tuganmas kuchga ega bo’Igan pahlavon sifatida gavdalantiriladi. Qadimgi Turon va Eron xalqlarining mushtarak ma'naviy merosi bo’lgan «Avesto» Mirsodiq Mirsulton o’g’li Ishoqov tomonidan o’zbek tiliga tarjima qilinmoqda. Mutarjim ushbu muqaddas manbani o’zbekchaga o’girishda I. Steblin-Kamenskiyning ruscha tarjimasi, shu bilan bir qatorda, «Avesto» asl matni nashrlari va arbiy Ovrupa tillariga qilingan tarjimalariga tayanadi. «Avesto»ning M. Ishoqov tarjimasida quyosh xudosi Mitra quyidagicha tasvirlanadi:
Mitraga topinurmiz,
Otlari serg’ayratga,
Keng tuyoqdor otliga,
Qonxo’r yov tomon yelgan
Zich saflarni yorguvchi, ,
Yog’iy yurt yovlarming.
.-.,: Mitra yelib borgan chog’,
Qonxo*r yov sari tomon, "'_,.' So’qishgan mamlakatlar Lashkarlari oralab So’zga xoin odamlar Qo’Hn ortidan tutar, Ko’zIarin ko’rmas qilar, Quloqlarin etar kar. ' .. _ ' , Oyoqlarin shol etar, Kuchin qirqib zarbasin So’zni buzgan yovlarning Va el-yurt mamlakatning _; Jazosm shunday berar Yaylovi cheksiz Mitra, -, Baxt uchundir namozim, Baxt uchun ibodatim.
(«O'zbek tili va adabiyoti», 2000, 1-son, 63-bet)
Ardvi Sura Anaxita - yer, suv va unum ma'budasi. Professor
M.Ishoqovning izoh berishicha, Anaxita - Ardvi Suraning «pokiza,
20
toza» ma'nosini anglatuvchi doimiy sifatidir. Bu sifatda Ardvi Suraning o’simliklar, nabotot homiysi, hosildorlik, farovonlikni ta'minlash ma'budasi ekanligi kabi vazifalari ham qo’shilib ketadi. Ardvi Suraning sopoldan ishlangan haykalchalari qo’lida anor, bir tutam ko’k novda tasvirlanishi ham o’sha fazilati tufaylidir. Anohid tabiatning o’lmaslik ramzi hisoblanadi. «Avesto»da Vistarushning Ardvi Suradan Vivanxuxati daryosi oqimini to’xtatishni iltimos qilganidan so’nggi rnanzara asarda quyidagicha ifoda etiladi:
Ardvi Sura namoyon
Bo’Idi go*/al qiz misol.