Рахбар психологияси олий таълим, халц таълими, соглицни сацлаш, урта махсус


Рахбар ^андай ахлокий-маънавий фазилатларга



Download 10,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/97
Sana17.07.2022
Hajmi10,95 Mb.
#812447
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   97
Bog'liq
Rahbar psixologiyasi (N.Boymurodov)

Рахбар ^андай ахлокий-маънавий фазилатларга
эга булиши лозим
Ю^орида келтирилган таърифлар рахбарлик фаолиятининг 
бир томонини ташкил ^илади. Иккинчи томони рахбарлик фао­
лияти билан шугулланувчи кишининг шахси юксак инсоний фа- 
зилатлар билан боглшушр. Рахбар з^алол-пок, виждонли, иймон- 
ли, к;аттиодул, диёнатли, ме^р-шаф^атли булиши керак. Ра^бар- 
ликка эгри йул, эгри ^ул, эгри ма^сад билан эришиб булмайди. 
Феъл-атворида эгрилик бор киши рахбарлик лавозимида узо^ 
фаолият юритолмайди.
Рахбар муста^ил булиши, ижтимоий фаолиятнинг ^онуний 
та^и^ланмаган з^амма соз^аси билан шугуллана олиши лозим. 
Шу билан бирга, у узи бош^араётган жамоа орасида обру-эъти- 
борга эга булиши, узини камтар тутиши зарур. У она тилини чу- 
i^yp эгаллашдан таш^ари, бир ёки иккита хорижий тилни яхши 
билса ва фаолиятида улардан эркин фойдалана олса, бош^арув 
фаолияти янада самарали булади.
Узбекистон муста^илликка эришиши ва хусусий мулкчилик- 
нинг з^у^у^ий жиз^атдан тули^ кафолатланиши муносабати би­
лан рахбарлик фаолиятида з^ам жиддий узгаришлар руй бераёт- 
гани ^илинаётган ишлар самараси уларо^ яодол намоён булмо^- 
да. Раз^барлар ишлаб чи^ариш воситаларига шахсан эгалик 
^илишлари туфайли манфаатдорлик ортиб, маз^сулот тури з^ам 
купаймокда. Шу сабабли ишлаб чи^ариш жараёнига янги техно- 
логияларни олиб кириш авж ола бошлади. Натижада маз^сулот- 
ларнинг м и ^ о р и ортиб, сифати яхшиланиб б о р м о ч а.
^озирги кунда жамоа и^тисодий жиз^атдан оёода туриб ол- 
M oiyia. 
Лекин шуни з^ам айтиш керакки, уларнинг сони купаяёт- 
ган булса з$ам, сифат жиз^атдан улар ишлаб чи^араётган маз^су- 
лотлар тури айтарли даражада эмас. Бунинг учун раз^барлар-
www.ziyouz.com kutubxonasi


нинг ва ра^барликнинг маънавий савиясини кутариш, уларни 
маънавий жи^атдан юксак савияли, маданиятли ^илиб тарбия­
лаш, рахбарлик маданиятига оид билимларини ошириб бориш 
му^им вазифа саналади. Бугунги кунда рахбарлик фаолияти учун 
умуминсоний маънавий фазилатларнинг роли жуда катта. Бун­
дай фазилатлар узаро ишонч, ^алоллик, ^а^онийлик, адолатли- 
ликдан иборат булиши керак.
Бундан таш^ари, рахбар психологиясини маънавий жи^атдан 
шакллантириш учун ^уйидаги махсус фазилатлар ^ам зарур:
- ташаббускорлик, доимо янги имкониятларни излаб топиш;
- ва^тдан, шунингдек вазиятдан ^амиша унумли фойдалана 
олиш;
- ^аётд£п$ар доим бош^алардан бир ^адам олдинда юриш;
- буладиган узгаришларни олдиндан кура билиш;
- ^атъиятли, тириш^о^, сабр-бардошли булиш;
- учрайдиган ^ар хил ^ийинчилик ва туанугарга тайёр туриш, 
уларни иродавий ^атъиятлилик билан енгиш;
- ма^садни ани^ белгилаб, унга эришишга ^аракат килиш;
- ^ар бир ишда масъулиятни чу^ур ^ис этиш;
- фаолият со^аси юзасидан етарли даражада илмий-амалий 
ахборотга эга булиш;
- мунтазам равишда рахбарлик фаолиятини олдиндан ^атъий 
режалаштириш ва унга амал ^илиш;
- шерикларини узи ил гари сурган янги гояни амалга ошириш- 
га кундириш, даъват ^илиш ва йуналтириш;
- иш юритишда муста^ил булиш;
- маълум бир пайтларда таваккалчиликка йул ^уйиш ва унинг 
натижасини тасаввур ^ила олиш, шу тарифа юксак самарадор- 
ликка эришиш.
Р а х б а р л и к одоби
Рахбарлик одоби юксак маънавий, маданий, ахло^ий меъёр, 
талаб ва тамойиллар булган эркинликка асосланади. Рахбар 
нафа^ат узи эркин булиши, балки шеригининг, узи ишлаётган 
жамоа аъзоларининг ^ам эркинлигини ^урмат килиши лозим.
Рахбар фаолиятига ^еч ким конунсиз аралашуви мумкин эмас. 
Шу билан бирга рахбар ^ам узи рахбарлик ^илаётган аъзолари­
нинг ме^нат фаолиятига ^онунсиз хала^ит бермаслиги зарур.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Рахбар буйсунувчи ходимларининг майда-чуйда камчилик- 
ларига бардошли булиши, уларга узига ишонгандай ишониши 
лозим. Узаро келишмовчиликларга йул цуймаслик ра^барлик 
одобининг му^им тамойилидир.
Узаро муносабатларда баъзан з^ар хил келишмовчиликлар, 
фикрлар з$ар хиллиги, ^арашларнинг тула булмаган мослиги з^ам 
булиб ту ради. Ш унинг учун одоб ра^барга жуда зарур булган 
энг му^им фазилатлардандир. Ра^барлик одоби айни пайтда 
узаро тенглик ва одилликка асосланади. Бу нарса томонларнинг 
Уз фаолиятини объектив ба^олашга ёрдам беради. Маълумки, 
ра^барлик умуминсоний ^адрият ^исобланади. Бутун дунё иш­
билармон ра^барларига хос тадбиркорлар одобининг яна бир 
маънавий, маърифий хусусияти - ваъдага вафо цилиш, уни сузсиз 
бажаришдир. Унга кура, икки томон бир нарсага а^длашган 
ш артномани, ш артномавий мажбуриятни бажариши шарт. 
Борди-ю, улардан бири бу мажбуриятни бузса, нафа^ат маж- 
бурият олган тадбиркор ёки рахбар, балки бош^а барча тадбир­
корлар з^ам у билан муносабатини узишлари, бош^а муносабат 
урнатмасликлари мумкин.
Ра^барлик со^асидаги тадбиркорликнинг шундай олтин ^оида- 
си бор: 
тадбиркор у з харидорини уйлайди, унинг учун цайгуради,
бозор эса узини уйлайди, узи учун к;айгуради, айни шу йул билан
тадбиркор ра^барнинг обруси шаклланади.
Бу мав^е анча ^ийин- 
чиликлар, жуда куп саъй-^аракат билан юзага келади. Лекин шу- 
ниси з^ам борки, рахбар ^ийинчилик билан эришган обру-эъти- 
борини арзимас хатти-з^аракати билан йу^отиб ^уйиши з^ам мум­
кин. К^илинган телефонга ёки шикоят, арз битилган хатга ва^ти- 
да жавоб кайтармаслик, яъни мижозга ^уполлик ^илиш, эътибор 
бермаслик, манманлик шулар жумласидандир. Умуман, рахбар уз 
обрусини са^лаш учун жуда куп ахло^ий, маънавий-маърифий 
талабларга риоя ^илиши зарур. Датто раз^барнинг нущ мадани­
яти, муомаласи, кийиниши, куриниши, узини жамоа олдида тута 
билиши з^ам муз^им аз^амиятга эга.
Рахбар замонавий ишбилармонлик ёки бизнесда муваффа^ият- 
га эришиши учун ^уйидагиларга ^атьий риоя ^илиши зарур:
1
) шерикларига, з^амкорларига, жамоа аъзоларига берган ваъ- 
дасини доим уз вактида бажариши керак;
2
) магрурланиб кетмаслик, жамоа уртасида камтар, узига 
орти^ча баз^о бермаслиги зарур;
www.ziyouz.com kutubxonasi


3) фа^ат узининг ну^таи назарини, фикрини утказиш эмас, 
узгаларнинг ^ам фикри билан ^исоблашиши зарур;
4) ^амкорларнинг билим ва малакаларини, тога^ирлик ^обилия- 
тини^ам ^адрлаш лозим;
5) узининг иштироки зарур булган масалаларнигина ^ал 
^илишда ^атнашиши шарт;
6)
шериклари ва 
1
$ л осгидаги ходимларни 
Maifram, 
керак булса 
рагбатлантириш, уларнинг фикрини агар уринли булса маъ^ул- 
лаш, бу каби тадбирларни жамоатчилик олдида амалга ошириш 
керак;
7) шерикларининг таклифларини эътибор билан тинглаши, 
тугри булса, иш фаолиятида фойдаланиш, нотугри булса, хуш- 
муомалалик билан улардан воз кечиши лозим;
8
) ^ар ^андай шароитда жамоа олдида узини йу^отиб ^уймас- 
лиги зарур;
9) фаолиятидаги ^ар бир хато ва камчиликларини синчиклаб 
та^лил ^илиб, керакли сабок; чи^ариб бориши лозим.

Download 10,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish