Радиоэлектроника асослари муҳаррир — Қ. Азимов

7.20- расм. ЁКИ- ЙЎҚ мантиқий элементда тузилган асинхрон триггер, а — таркибий схемаси, б — белгиси.


Фақат бунда бошқариш «О» мантиқли сигнал ёрдамида бўлиши керак. Бундай триггер фаза ўзгарган киришли (инверс киришли) RS —тригер дейилади. Унинг таркибий схемаси ва схемада белгиланиши 7.21-расмда кўрсатилган.

7.21-расм. ВА-ЙЎҚ мантиқий элементда тузилган асинхрон триггер: а—таркибий схемаси, б — белгиси.


Бу ҳолда рухсат этилмайдиган кириш сигнали ком­бинацияси бўлиб = 0, = 0 ҳисобланади. Чунки бунда Q = =1 бўлиб қоладики, унинг бўлиши мумкин эмас.


б. Синхрон RS —триггер


Мантиқий элементда тузиладиган триггерлар бирор қийматли қайта уланиш (бошланғич ҳолатга қайтиш) в ақти билан характерланади. Унинг давомийлиги мантиқий элементлардан сигнал ўтишининг ўртача вақтига боғлиқ бўлиб, элементлар сони ортиши билан у ҳам ортиб боради. Бу вақт ичида чиқишдан олинадиган сиг­нал киришга берилган сигналга мос келмайди, яъни қалбаки бўлади. Бу ҳол информацияни қайта ишлаш қурилмасининг нотўғри ишлашига сабаб бўлади. Шу­нинг учун қурилмани чиқишда қалбаки сигнал бўлмаган ҳолда ишлайдиган қилинади. Бунинг учун триггерга маълум даврли етакчл импульс таъсир эттирилади. У триггерни фақат аниқ бир вақт моментларидагина ишга туширади. Бундай триггерлар синхрон триггерлардеб аталади. Унинг таркибий схемаси 7.22 а-расмда кўрсатилган.

7.22-расм. Синхрон RS —триггер (а) ва унинг белгиси (б)


Унда Л₃ ва Л₄ ВА-ЙЎҚ мантиқий эле­ментларда тузилган RS — триггернинг киришига Л₁ ва Л₂ мантиқий элементлар орқали кириш сигнали бери- лади. Л₁ ва Л₂ мантиқий элементлар триггернинг синх­рон иш режимини таъминлайди. С (вақт белгиловчи) киришга синхронловчи импульслар берилади. Киришларда «I» сатхли сигнал бўлганда (S = I, R=l) С ки­ришга синхронловчи импульс таъсир этсагина триггер­нинг қайта уланиши содир бўлади.
7.23-расмда синхрон RS — триггернинг вақт диаг­раммаси кўрсатилган.