Радиоактив нурланишнинг табиати. Ионлантирувчи нурланишнинг миқдори ва ўлчови

Льюис Харольд ГРЭЙ (Англия: Louis Harold Gray; 10.11.1905–09.07.1965)–физик, радиацион нурланишнинг биологик организмларга таъсир механизмларини ўрганган, радиобиология фанининг асосчиларидан бири ҳисобланади, 1956–1962 йилларда Радиацион бирликлар ва ўлчовлар бўйича Ҳалқаро комиссиянинг (ICRU) вице–президенти лавозимида фаолият олиб борган.

• Льюис Харольд ГРЭЙ (Англия: Louis Harold Gray; 10.11.1905–09.07.1965)–физик, радиацион нурланишнинг биологик организмларга таъсир механизмларини ўрганган, радиобиология фанининг асосчиларидан бири ҳисобланади, 1956–1962 йилларда Радиацион бирликлар ва ўлчовлар бўйича Ҳалқаро комиссиянинг (ICRU) вице–президенти лавозимида фаолият олиб борган.
• Турли хил радиоактив нурланишнинг биологик таъсирини тавсифлаш учун, биологик (эквивалент) доза
• (Н) тушунчаси киритилган.
• Биологик (эквивалент) доза (Н) қуйидаги формула ёрдамида ҳисобланади:
• Бу ерда: k– радиоактив нурланиш турига боғлиқ бўлган, сифат коэффиценти бўлиб, γ–нурланиш ва рентген нурланиш учун 1 га тенг, α–заррачалар учун ~20 га тенг ҳисобланади.

Эквивалент доза – нурланиш сифат омилини ҳисобга олган ҳолда, биологик орган ёки тўқимада ютилган доза ўртача қийматини ифодалайди, яъни нурланишнинг биологик таъсир эффектини белгилаб беради. Ҳалқаро ўлчов бирликлари тизимида эквивалент доза қиймати ўлчов бирлиги Зиверт (Зв) ҳисобланади. Шунингдек, эквивалент дозани ўлчашда Ҳалқаро ўлчов бирликлари тизимидан ташқари ўлчов бирлиги сифатида Бэр (Б) ишлатилади: 1 Бэр = 0,01 Зв.

• Эквивалент доза – нурланиш сифат омилини ҳисобга олган ҳолда, биологик орган ёки тўқимада ютилган доза ўртача қийматини ифодалайди, яъни нурланишнинг биологик таъсир эффектини белгилаб беради. Ҳалқаро ўлчов бирликлари тизимида эквивалент доза қиймати ўлчов бирлиги Зиверт (Зв) ҳисобланади. Шунингдек, эквивалент дозани ўлчашда Ҳалқаро ўлчов бирликлари тизимидан ташқари ўлчов бирлиги сифатида Бэр (Б) ишлатилади: 1 Бэр = 0,01 Зв.
• Ҳозирги вақтда ишлаб чиқарилувчи барча турдаги дозиметрлар Зв ўлчов бирлиги шкаласи бўйича белгиланади. Зиверт (Зв) ўлчов бирлиги Швециялик физик олим – Рольф Зиверт шарафига қабул қилинган.