R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

muhim o ‘rin tutadi. 
Men — men, sen — sen gaplarida gap b o‘lak
(ega-kesim)larini 
farqlashda 
va 
ular 
orasidagi 
munosabatni
ko'rsatishda ohang hal qiluvchi rol o ‘ynaydi. 
Halim, ukam o'qishga
kirdi va Halim ukam o ‘qishga kirdi gaplarida Halim so'zining
(1-gapda) undalma yoki (2-gapda) aniqlovchi ekanligi og‘zaki
nutqda ohang orqali bilinib turadi.
Gapning 
sintagmalarga 
bo'linishi 
va 
alctual 
bo‘linish
hodisalarida ohangning roli katta.
Aytilganlar asosida 
nutqiy gapning asosiy belgilari sifatida
quyidagilami ko‘rsatish mumkin:
1) gap nisbiy tugal fikr anglatadi;
2) gap grammatik shakllangan boladi;
3) tugal fikr va sintaktik shaklga muvofiq tugallangan ohangga
ega bo'ladi;
4) axborot beruvchi eng kichik birlik sanaladi.
Gapda shakl va mazmun munosabati
Har qanday gap shakl va mazmun birligidan iborat. Gapning
lisoniy satlidagi shakliy va mazmuniy jihati uning nutqiy sathdagi
shakliy va mazmuniy jihatidan farqlanadi.
Gapning eng kichik qurilish qolipi [WPra = fikr ifodalovchi
eng kichik birlik] lisoniy sathda o ‘rnashgan. Bunda LSQning chap
tomoni shakliy va o ‘ng to m o n i mazmuniy jihati.
Nutqiy sathda e sa
shakliy va mazmuniy jihat 
lisoniy
sathdagidan farqliroq. G apning nutqiy sathdagi shakliy-mazmuniy
munosabatini 
tilshunoslikning 
mazmuniy 
sintaksis 
y o ‘nalishi
o ‘rganadi.
Mazmuniy sintaksis ma’lum bir sintaktik