R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

uchun qanchalik qat’iy va xususiy boclsa, 
kelay, o ‘qituvchiman kabi
nutqiy 
birliklardagi 
m orfologik 
shakllar 
uchun 
kesim ni
sliakllantirish ham shunday.
Kesimlik shaklining boshqa morfologik shakllardan farqi —
uning bir necha 
ichki 
kategoriyalarning qorishishidan h o sil
boladigan 
murakkab 
tabiatga 
egaligi. 
Aniqrog'i, 
kesim lik
kategoriyasí kesim vazifasini birgalikda qaror toptiruvchi — shaxs-
scn, zamor, tasdiq-inkor, meiyl kategoriyalari sintezidan iborat.
O ’qidim gapida kesim lik shakli maxsus ko'rsatkichlarga ega bo'lsa,
Bu yer shahar gapida u nol shaklli. Zero, bu gapda ham III shaxs,
hozirgi zamon, tasdiq, aniqlik m a y li in a ’nolari anglashilib turibdi.
Morfologik 
shakldan 
faqat 
aloqa-munosabat 
(sintaktik)
sliakligina sintaktik q u rilish ga daxldor, undan faqat kesim lik
kategoriyasí gap m ohiyatiga tegishli. Chunki, odatda, kesimlik
kategoriyasisiz gap shakllanishi m umkin emas. Gap mohiyati «atov
b irligi-l-kesimlik 
q o ‘shim chalari» 
tarzida. 
Aloqa-munosabatning
boshqa shakli (kelishík, egalik) e sa gap tarkibidagi so'zlarni
bog‘lash uchungina xizm at q ílib , S B mohiyatini tashkil etishda
ishtirok etadi.
Gapni shakllantirisSida o h a n g n in g roli. 
Nutqiy gapning m uhim
belgilaridan biri — uning tugallangan ohangga ega bo'lishi.
Gapning fikriy va sintaktik tugalligi ohang jihatidan h am
tugallik va yaxlitlikni ta q o zo qiladi: tugallangan ohang fikrning va