S o ‘z birikmalarini
o ‘rganish gap
ta’lim otining ta r k ib iy q i s m i , undan ajratilgan h o ld a qaralishi
mum kin em as.
Sintaksis s o ‘z n i n g l i a r qanday birikuvini em as, balki h o k im -
tobelik m u n o sa b a tig a k ir ish g a n erkin nutqiy birikuvni lison iy
m ohiyatini te k sh ir a d i. Q a y sid ir y o ‘sindagi so ‘zning b id k u v i b o ‘lgan
qo'shm a so ‘z (
u ch b u rch a k
,
ertapishar, sotib olmoq),
frazeologik
birlik (
ilonning yo g 'in i yala g an , po'konidan yel o ‘tmagan, k o ‘ngli
b o ‘sh)
sintaksisning t a d q iq doirasidan chetda q o la d i. C hunki ular
erkin b o g ‘lanishga e g a e m a s .
Sintaksis
a ta m a s i
grammatika
atam asining o ‘zi kabi ikki
m a’noli:
1) tiln in g s i n t a k t i k qurilishi;
2) g r a m m a tik a n i n g tarkibiy qism i.
Atamani ana sh iu ik k in c h i m a’nosida q o ‘llab, birinchi m a ’no
ifodasi u ch u n
sintalctik qurilish
atam asini ishlatam iz.
Asosiy
sintaktik birlik lar.
S o ‘z birikmasi va gap — sintaksisning
asosiy birliklari. Shu in ga k o ‘ra, sintaksis ikkida b o ‘linadi:
1) so 'z b ir ik m a s i sin ta k sisi;
2) gap sin tak sisi.
S o ‘zn in g n u tq d a o c za ro aloqaga kirishuvidan s o ‘z q o ‘shilm asi
vujudga keladi.
S o ‘z
q o ‘shilm asini
ikki guruhga birlashtirish
m um kin:
1) gap (
Osmon tip-tiniq)',
2) so‘z b ir ik m a s i
(tip -tin iq osmon).
Do'stlaringiz bilan baham: |