/] («ovoz b erm o q » ), [qo‘l k o ‘tarmoq II] (« u rm oq »). F razeo lo g izm d a g i d a r a ja la n ish , gip on im iya, fu n k sio n im iy a , iyerarxionim iya kabi s e m a n t ik m u n o sa b a tla r o ‘z tad q iq otin i kutm oqda. Leksikografiya T ilsh u n o slik n in g lu g 'a t t u z is h m asalalarini ilm iy tadqiq qiluvchi va lu g‘at tuzish b ila n shug‘ u lla n u v ch i sohasi leksikografiya (g r .le x ik o s -c o ‘z, s o ‘zga o i d va g r a p h o —yozam an ) y o k i lu g'atch ilik deyiladi. M aqsad v a v a z ifa sig a k o ‘ra leksikografiya ikkiga b o ‘linadi: a) ilm iy le k sik o g r a fiy a lu g‘a tc h ilik n in g nazariy m asalasi bilan shug‘ullanadi; b) am aliy le k s ik o g r a fiy a b e v o sita lug‘at tu z ish ish i bilan m ashg‘ul bo‘ladi. 133
Leksikografiya m uliim ijtim oiy vazifani bajaradi. Bular q u y id a g ila r d a ko'zga tashlanadi: 1
) o n a tilini va bosliqa tilla m i o ‘rgatish; 2) o n a tilini tasvirlash va m e ’yorlashtirish; 3) tillararo munosabatlarni ta’minlash; 4) til leksikasini ilm iy tekshirish va talqin q ilish . L u g ‘a t m a q s a d i v a m o i j a l i g a k o 'r a ik k ig a b o i i n a d i : 1
) u m u m iy lu g ‘at; 2) maxsus lug‘at. U m u m iy lug'at keng o ‘quvchilar om m asiga, m axsus lug‘at esa to r doirad agi kishilar—alohida so h a m utaxassisiga m o ‘ljallangan