R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

[lang]
(c h o ‘l o q ) ,
[tilm och]
(tarjim on). Arxaik le k s e m a
o 'zin in g n eytral leksika 
ta r k ib id a g i « o ‘rinbosaD>ining «tarixiylik
b o ‘y o g ‘i» ifo d a sem asi b ila n fa r q la n u v c h i sinonim idir. U la r atash v a
vazifa sem alari m ushtarak b irlik la r.
T ilda b o ‘ladigan o‘z g a r ish
u zo q davom eta d ig a n ta d rijiy
jarayon. S h u b o isd a n y a n g i le k s e m a tilga birdan kirib k e lm a g a n lig i
kabi lek sem a n in g ta rixiylash u vi v a arxaiklashuvi h a m a sta -se k in lik
121

---

b ila n yu z beradi. 
Shu boisdan tarixiylashish va arxaiklashish
h o d is a s in i h a m darajalash m um kin.
T arixiylashish yoki arxaiklashishning quyi darajasidagi leksem a
t iln in g b u g u n g i bosqichida kam b o ‘lsa ham , iste’m olda b o ‘lsa,
yTJqori darajadagi eskirish natijasida leksem a butkul iste ’m oldan
c h iq ib ketadi.
Yangi 
le k sik a tilda yan gi p ay d o b o ‘lgan va yangilik b o ‘y o g ‘i
s e z ilib turgan leksem alardir. U lar ilm iy term in ologiyad a 
neologizm
h a m deb ynritiladi. Y angi leksem a va yangi s o ‘zn i farqlash lozim .
(M a s a la n , 
(kitobchi), (Icompyutershunos), (zakovatchi)
birliklari).
V a n g i leksika e s a tilim izd a n jo y oigan yangi leksem adan tarkib
to p a d i.
Yangi leksikani ikkiga b o‘lish mumkin:
a) 
s o f y a n g i leksema
tilim iz u ch u n aslid a b egon a, lekin unga
e n d ig in a kirib 
kelib o ‘rnashgan boshqa tilga xos leksik birlik