R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

kirm oq]
113

---

— 
«ichkariga 
harakatlanmoq», 
[chiqmoq]
 
— 
«tashqariga
h a ra k a tla n m o q » . A n to n im leksem alar asosida borliqdagi qaram a-
q a r s h i hodisaning i n ’ikosi b o ‘lgan qaram a-qarshi tush u n ch a yotadi.
A n t o n im leksem alar bir turga kiruvchi g ip on im leksem alar: [zss/g]-
[sovu q]
(harakat), 
[katta]-[kichik]
(hajm), 
[erkak\-\ayol\
(jins) va
h o k a z o la r .
A jito n im la rn irig m antiqiy asosini ikki tur qaram a-qarshilik
ta s h k il etadi:
a ) konträr qarama-qarshilik;
b ) kom plem entär qarama-qarshilik.
K o n tr ä r qaram a-qarshilik — dirajalanuvchi leksem a qatoridagi
ta fo v u tn in g farqlarga, farqning ziddiyat, y a ’ni qaram a-qarshilikka
o ‘sib 
borishi 
natijasida birinchi 
a ’z o
bilan 
o x iig i 
a ’zo n in g
a n to n im la sh u v i. M asalan. 
[kichik]—[o ‘rta\-[ka tta ], \yo sh \-[o ‘sm ir\-
[i
o'rta yosh]-[qari]
kabi. Bunda 
[kicJtik]
va 
[katta], \yosh \
va 
[qari]
le k se m a la r i daraja qatorining ikki qaram a-qarshi qatori a ’zolari
o 'r ta sid a ikki an ton im a ’z o belgilarini o‘zid a mujassamlashtirgan
b o g ‘lo v c h i b o ‘g ‘in. Yuqoridagi 
[ o ‘rta\
leksem asida 
[kichik\
va
[katta]